Özet:

Temsili demokrasinin temel araçları olan siyasi partiler dünyada büyük bir dönüşümden geçmektedir. Siyasi rekabet, seçmen tabanı ile siyasi partiler arasındaki değişen ilişki biçimleri çerçevesinde yeniden şekillenmektedir. Bu çalışma Türkiye’de 2002-2018 yılları arasında ana akım siyasi partilerin geçirdiği dönüşümü incelemeyi amaçlamaktadır. Bu dönüşüm siyasi partilerin gelişiminin diyalektik bir süreçte meydana geldiğini söyleyen kartel parti teorisi ile çerçevesinde tartışılacaktır. Siyasi parti türlerinin tarihsel gelişimi kartel parti teorisi çerçevesinde anlatıldıktan sonra Türkiye’deki ana akım siyasi partilerin devlet ile olan ilişkileri bağlamında kartelleşme düzeyi değerlendirilecektir. Siyasi partilerin devletle ilişkileri devletin partilere mali yardımları, partiler hakkındaki yasal düzenlemeler ve parti patronajı kavramları ile incelenecektir. Bu inceleme yapılırken Avrupa’daki siyasi partilerin durumu ile karşılaştırmalar yapılacaktır. Yapılan analiz neticesinde AKP, CHP ve MHP’nin devletle ilişkileri aracılığıyla yeni partileri dışlayan bir parti karteli oluşturduğu ve HDP’nin bu kartelin dışında konumlandığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: