Abstract:

Yeniçeriler, Osmanlı askerî sisteminde padişaha yakın bir teşkilât olması ve zaman zaman devlet yönetimini tehdit edici bir güce ulaşmaları dolayısıyla tarihî romanlarda ayrıcalıklı bir yere sahip olmuştur. Osmanlı Devleti'nin yükseliş dönemlerinde de sorun teşkil eden Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılma gerekçesi yazarların dikkatini çekmiş ve genel olarak Vaka-yı Hayriye bu temada yazılan eserlerin bakış açısını belirlemiştir. Türk tarihiyle ilgili ilk roman kabul edilen Yeniçeriler, Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılmıştır. Ahmet Mithat’ın eserindeki içerik ve yapı kendisinden sonra yazılan tarih konulu romanları, aşk, entrika ve tarih birlikteliği yönünden, etkilemiştir. İlahi bakış açısının taçlandırdığı bu roman yapısı tarihî romanların zayıf bir özelliği kabul edilen popülaritesini devam ettirmek için uzun bir süre yazarlar tarafından tercih edilmiştir. Yeniçeriler’den(1871) sonra yazılan romanlarda Yeniçeri Ocağı ve Bektaşi tekkeleri birlikteliği olumsuz bir klişeye dönüştürülür. 2000’li yıllardan itibaren yeniçerilik, Bektaşilik merkezinde yeniden roman tecrübesine davet edilir ve önceki kolayca okunan aşk ağırlıklı içeriğinden arındırılmaya çalışılır. Bu çalışmada, yeniçeriler hakkında yazılmış üç roman, Yeniçeriler, Devrilen Kazan, Son Yeniçeri, çerçevesinde tarihî romanın içeriğindeki nitelik dönüşümü bakış açısı ve anlatıcı çerçevesinde ele alınacaktır.

Keywords: