Özet:

Sosyal bilgiler dersinin amacı, öğrencilerin milli kültür, tarih ve değerlerini benimseyen insana ve insanlığa saygılı, yaşadığı çevreye karşı duyarlı bireyler yetiştirmektir. Bu doğrultuda yetiştirilecek bireylerin, deneyimlerinden yararlanarak oluşturduğu bilgiyi yorumlayan, bunu yaşamında kullanabilen, eleştirel düşünebilen, üreten doğru karar verme becerisini kazanmış, toplumsal yaşamdaki hak ve sorumluluklarının farkında olan, vatandaşlık bilinci gelişmiş, sosyal çevresiyle olumlu ilişkiler kurabilen, içinde yaşadığı dünyayı ve bu dünyada meydana gelen olay ve olguları anlamlandırabilen, bilgiyi kullanabildiği gibi bilgiye ulaşma yöntemlerini kazanmış kişiler olmalarını hedeflemektedir. Bu hedeflerin gerçekleşmesi için öğretim programının yapılandırmacı öğrenme kuramına uygun olarak hazırlandığı ve programın uygulanması sürecinde öğrenme ortamları ve öğretim stratejilerinin yapılandırmacı öğrenme kuramının özelliklerini yansıtması gerektiği belirtilmektedir (MEB, 2005). Bu bağlamda araştırmanın amacı, ortaokul sosyal bilgiler öğretim programının 5, 6 ve 7. sınıf kazanımlarının yapılandırmacı öğrenme kuramının belirlenen ilkelerine uygunluğunu belirlemektir. Araştırmada yapılandırmacı öğrenme kuramını temele alarak geliştirilen öğretim programının kazanımlarının sahip olması gereken dört ilke, yapılandırmacılık ile ilgili alanyazın incelenerek belirlenmiştir. Araştırma doküman incelemesine dayalı olarak yapılmıştır. Öğretim programı, Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulunun internet sitesinden (http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72) ve basılı program kitaplarından elde edilmiştir. Doküman analizinde öncelikle öğretim programlarında yer alan öğrenme alanları ve ünitelerin kazanımların listesi çıkarılmıştır. Belirlenen 4 ilkenin kazanımlar ile uygunluğunun incelenmesi temel ölçüt olarak kabul edilmiştir. Daha sonra yapılandırmacı öğrenme kuramı ilkelerine uygun olan ve olmayan kazanımlar araştırmacı tarafından belirlenmiştir. Kazanımlar belirlenen ilkeler doğrultusunda değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgulara göre, sosyal bilgiler öğretim programlarında yapılandırmacı öğrenme kuramı ilkelerine uygun kazanımların yer almasına rağmen, genel olarak belirlenen ilkelere uygun yapılandırılmadığı tespit edilmiştir. Programın yapılandırmacılık ilkelerine uygun hale getirilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: