Özet:

II. Meşrutiyet’in ilan edildiği 24 Temmuz 1908 tarihi, Türk Siyasî Tarihi, Türk Edebiyat Tarihi, Türk Hukuk Tarihi gibi alanlar için olduğu kadar Türk Basın Tarihi için de çok önemlidir. Türk basını bu tarihte yeni bir döneme girmiş ve kendisini sınırlayan bağlardan kurtulmuştur; gazeteler ilk defa sansür heyetinin denetiminden geçmeden basılmıştır. Bu özgürlük ortamında çok sayıda gazete ve dergi basın hayatına katılmış, yeni gazete ve dergilerin arasında mizah dergileri de yerini almıştır. Bu bakımdan 24 Temmuz 1908 tarihi Türk mizah basını için çok daha büyük bir anlam ifade etmektedir. Zira bugün sahip olduğumuz bilgilere göre, II. Abdülhamit’in tahta çıkışından II. Meşrutiyetin ilanına kadar geçen 30 yıldan uzun dönemde beş altı tane gazete yayınlanmış olmasına rağmen hiç bir mizah gazetesi veya dergisinin yayınına müsade edilmemiştir. Daha sonra basın bayramı olarak da ilan edilen bu tarih, aslında daha çok mizah yayıncılığının bayramıdır. Bu çalışmada II. Meşrutiyet’in ilanını takip eden, basın patlaması olarak da tanımlanan günlerde ve sonrasında yayın hayatına başlayan mizah dergilerinden Boşboğaz ile Güllabi, Püsküllü Belâ, Lala, Mâlum ve Kahya Kadın isimli dergilerin kısa künyeleri verilerek, içeriklerinden seçilen örneklerle dönemin mizah anlayışına bir pencere aralamaya ve mizah dergilerinin Meşrutiyet’in ilanına bakışı değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: