Özet:

Günümüzde dil ve kültür çeşitliliği birçok devlet tarafından korunması ve sürdürülmesi gereken bir zenginlik olarak görülmektedir. Geçmişinde, bulunduğu coğrafi konumunun da etkisiyle birçok kültüre ve dile ev sahipliği yapmış olan Türkiye de bu zenginliğin farkına varmış ve ülkemizde dil, özellikle de çokdillilik konusunda çalışmalar önem kazanmıştır. “Tek dillilik kader, çokdillilik ise fırsattır.” cümlesini kavrayan uluslar çokdillilik kavramı üzerinde durmaya başlamış ve bu kavram dil öğretiminde giderek önem kazanmıştır. Avrupa Birliği’nin, çok kültürlü ve çokdilli bireyler yetiştirme ilkesiyle birlikte anadili dışındaki dil edinimiyle ilgili dersler çok kültürlülüğe açılmanın bir yolu olarak görülmeye başlanmıştır. Yeryüzünde pek çok coğrafyada yaşayan insanlar çoğu zaman en az ikidilli olmuşlardır. Aile veya bölge içinde kullandıkları dil(ler) ve ilişkide oldukları diğer toplulukların dillerini karşılıklı öğrenmişlerdir. 19.yy da coğrafi sınırları belli, bir dili kendine resmi “anadil” ilan etmiş devletlerin kurulmasından sonra ‘vatandaşlar’ yaşadıkları coğrafyaya uyum sağlamak için o coğrafyanın resmi dilini, resmi kültürünü öğrenmek gerekliliğine inanmışlardır. Bu durumda resmi dil, azınlık dilleri, anadili gibi kavramlar gündemde olmuş ve hangi dilde eğitim yapılacağı tartışılmıştır. Okul çağına gelmeden önce resmi olmayan dili konuşan bireylerin, okula başladıktan sonra hızla resmi dili edinmeleri gerekmiştir. Bu durumu Türkiye koşullarında değerlendirdiğimiz zaman, anadili Türkçe olmayan öğrencilerin gerek gözlem yoluyla gerekse öğretmenlerle yapılan sözlü görüşmelerde elde edilen bilgiler doğrultusunda birtakım sorunlar yaşadıkları bilinmektedir. Bu çalışmada İstanbul’da Mehmetçik Ortaokulunda anadili Türkçe olmayıp Arapça, Kürtçe, Zazaca, Rusça gibi dilleri kullanan Türkiye Cumhuriyeti’nin birer ferdi olarak ülkenin geleceğinde rol oynayacak ikidilli öğrencilerin Türkçe derslerine yönelik tutumlarının ve ders ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın gerçekleşmesinde nitel verilerin toplanması için araştırmada 7. ve 8. sınıflara uygulanmak üzere Türkçe dersiyle ilgili görüşlerini belirlemeye yönelik açık uçlu sorulardan oluşan anket hazırlanmıştır. Bu anketle elde edilen veriler nitel araştırma tekniklerinden içerik analiziyle çözümlenmiştir

Anahtar Kelimeler: