Özet:

Ülkemiz 1921 Anayasa’sının benimsemiş olduğu hükümet sisteminin dışında, yaklaşık bir asırdır parlamenter sistem deneyimine sahiptir. Bu uzun süre zarfında ülkemiz, sistemin yaratmış olduğu tıkanıkları çözme adına birçok hususu anayasalarında düzenlemiştir. Ancak gelinen noktada parlamenter hükümet sistemi, ülkemizde devletin temel erkleri arasında dönem dönem yaşanan krizlere kalıcı bir çözüm üretememiş, dolayısıyla da alternatif hükümet sistemlerinin uygulanması noktasındaki tartışmaları hep canlı tutmuştur. Bu bağlamda başkanlık-yarı başkanlık sistemi bilhassa son 20-25 yıllık süreçte pek çok siyasetçi ve akademisyen tarafından parlamenter sisteme alternatif olarak ileri sürülmektedir. Özellikle 2007 yılında yaşanan ve 367 krizi olarak da bilinen cumhurbaşkanı seçim sürecinde yaşanan sıkıntılar hali hazırda tartışmalı olan mevcut hükümet sistemini daha da sorunsallaştırmıştır. Sistemde yaşanan bu sorunlara kesin çözüm üretmek adına başkanlık sistemi üzerine tesis edilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, 16 Nisan referandumu sonrası %51 gibi kritik bir oranda kabul edilerek ülkemize özgü bir sistem olarak 2019 yılında uygulanması beklenmektedir. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin alternatif olarak önerilmesindeki temel gerekçe, parlamenter sistemin yürütmede istikrarsızlığa yol açtığı ve bu sebepten ötürü de yeni sisteme geçilmesiyle birlikte güçlü bir yürütme ve ondan bağımsız ve güçlü bir yasamanın oluşacağı düşüncesidir. Son ana kadar başkanlık sistemi üzerinden yükselen tartışmaların parlamenter sisteme alternatif olarak düşünülmesi ve tartışılması gerektiğini savunanlar olsa da, önerilen bu sistemlerin aleyhinde görüş bildirenler de söz konusudur. Çalışmamda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin referandumla kabul edilmeden önce siyasi partiler, sivil toplum örgütleri, akademisyenler, basın ve kamuoyunun bakış açılarının ortaya konularak, yeni hükümet sisteminin vücut bulmasında yaşanan tartışmaların ortaya konması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: