Özet:

Bireyler için yeni bir hayatın başlangıcı ve toplumsal yapının temeli olacak olan aile birliğinin kurulma şekli, kentleşme, küreselleşme ve teknoloji üçgenine bağlı bir şekilde değişmekte, güncellenmektedir. Türkiye’de yaygın olarak görülen geleneksel evlenme modellerinde, aracılık etme rolünü üstlenen “çöpçatanlık kurumu” gelişen teknolojiye bağlı bir şekilde sosyal medyaya da taşınmakta, çok daha geniş katılımlı mekânlarda sürdürülmektedir. Bir diğer ifadeyle teknoloji, geleneksel çöpçatanlık kurumunu, yeni görünüm ve dönüşümleri ile karşımıza çıkarmaktadır. Evlenme programları, çöpçatanlık (online arkadaşlık siteleri), seküler evlilik siteleri, İslami evlilik siteleri şeklinde televizyon ekranlarına ve sanal ortama aktarılan geleneksel çöpçatanlık kurumu, evlenmelerde aracılık etme işlevini sokak, mahalle aralarından çıkararak şehir ve hatta ülke sınırları dışına taşımaktadır. Sosyal medya, mahalleden tanıdık erkeklerle kadınların evlenmelerine vesile olan çöpçatanların, kendilerini sosyal medya ortamında oluşturulan zeminlerde hiç tanımadıkları erkeklerle kadınların bir araya gelmelerini sağlarken, bireylerin de karşı cinsle tanışarak bu geçiş sürecini aşma çabalarına destek olmaktadır. Makalede, geleneksel çöpçatanlık kurumunun, hayatın önemli bir geçiş aşaması olan evlilikle ilgili söz konusu işlevini, geleneksel sosyal mekânların televizyon ekranları ve sanal ortamdaki yeni versiyonlarında ne şekilde yerine getirdiği, evlenme ve aile olma yolunda sağlam adımlarla ilerlemek adına kimlerle ne şekilde iletişim içerisine girdikleri üzerinde durulmuştur. Günümüz sosyal medyasına aktarılan geleneksel bir sosyal mekânda soru sormaksızın yapılan gözlemlere dayanan çalışmada, tespit ve yorumlar, bugün birden fazla kanalda yayınlanmakta olan evlenme programları, hali hazırda aktif olan ve her geçen gün üyeleri artan çöpçatanlık ve evlilik sitelerindeki yazışmalar ışığında yapılmıştır. Bu çalışma ile sosyal medyanın geleneksel evlenme model, aşama ve uygulamalarını ne şekilde etkilediği sorusuna da cevap aranmıştır.

Anahtar Kelimeler: