Abstract:

Bursa şehri Osmanlı Devleti’nin ilk başkenti olması hasebiyle özellikle Osmanlı devlet kurumlarının kurulup geliştiği klâsik dönemdeki toplum yapısının aydınlatılması açısından önemli bir inceleme alanıdır. Osmanlı toplumunun temel yapı birimi olan ailenin dağılma sürecinin aydınlatılması için de, Osmanlı mahkemelerinde tutulan kayıtları kapsayan şer‘iyye sicilleriönemli kaynaklar arasında yer alır. Zira o dönemde halk mahkemelere sadece aralarında meydana gelen anlaşmazlıkların çözümü için gitmiyordu. Bilakis basit bir vekil tayin etme işleminden kefalete, alım-satımdan kiralamaya, evlilikten boşanmaya kadar toplumda cereyan eden hemen tüm günlük hadiseler için mahkemeye başvuruyordu. Bu nedenle de şer‘iyye sicilleri o dönemdeki toplumun aynası konumundadır. Bursa şer‘iyye sicilleri özellikle klâsik döneme dair içerdiği çok sayıda defterle oldukça zengin bir veri tabanına sahip durumdadır. Bu araştırmada, Osmanlı Devleti’nin klâsik döneminde toplumun yapısını anlamak için vazgeçilmez bir kaynak olan şer‘iyye sicillerinden yararlanarak aile birliğinin hangi şekillerde dağıldığı açıklamaya çalışılacaktır

Keywords: