Özet:

Tarihçi olma yönü ön plana çıkan Hezarfen Hüseyin Efendi'nin tıpla ilgili çalışmaları da kayda değer niteliktedir. Özellikle Osmanlı Türkçesi tıp terimlerinin alfabetik şekilde ortaya konulması konusunda önemli çalışmaları olmuştur. Fihrîsü'l-Ervam ve Lisanü'l-Etibba adını verdiği iki tıp lügati bu konuda ortaya konulmuş önemli eserlerdir. Hezarfen Hüseyin Efendi bu eserlerden Fihrîsü'l-Ervam'ı yazmasındaki gerekçesini “Anadolu'da bulunan eczacı ve attarların çoğunun Türk olması ve Türkçeden başka lügat bulamamaları, dolayısıyla satın aldıkları bütün ilaçları Türkçe isimleriyle bildikleri fakat fayda ve zararlarını öğrenebilmek için alimlerin yazdıkları 'Müfredat-ı Tıp' kitaplarına başvurduklarında Türkçe isimleri ile yazılmadığından bir sözlüğe ihtiyaçları olduğu” şeklinde ifade eder. Yazar Fihrîsü'l-Ervam'da madde başı olarak verdiği Türkçe bitki isimlerinin dönemine ait tıp kitaplarında başka dillere ait olan karşılıkarını ortaya koyar. Eserde 564 adet Türkçe madde başı bitki adı ve bunların karşılıkları olarak 592 Arapça, 96 Yunanca, 28 Farsça, 3 Süryanice, 10 Hintçe, 3 Çince, 2 İbranice, 4 Berberice kelime kullanılmıştır.Bu makalede dönemin tıp terminoljisi ve Hezarfen Hüseyin Efendi hakkında kısaca bilgi verilmeye, esas olarak da Fihrîsü'l-Ervam'da madde başı olarak geçen Türkçe bitki adlarının sözlükte verilen yabancı dillerdeki karşılıklarının ortaya konulmasına çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler: