Abstract:

Hicri V. Asır, Debûsî, Serahsî ve Pezdevî gibi önemli usûl âlimlerinin yaşadığı bir dönem olarak Hanefî fıkıh doktrininin klasik şekil ve muhtevasını kazanmasına sahne olmuştur. Hanefî mezhebinde Serahsî ve Pezdevî ile birlikte klasik usûl geleneği teşekkül dönemini tamamlamıştır. Bu çalışmada Hicri VIII. Asır Hanefî fıkıh usûlcülerinden Sadrüşşerîa’nın bazı hadis meselelerine yaklaşımı irdelenecektir. Sadrüşşerîa’nın Tenkîhu’l-usûl adlı eseri ve bu eserine yazdığı et-Tavzîh fî halli ğavâmizi’t-Tenkîh isimli şerh çalışması çerçevesinde konu ele alınacaktır. Sadrüşşerîa, Tenkîhu’l-usûl adlı eserinde Pezdevî’nin Usûl’ü, Râzî’nin el-Mahsûl’ü ile İbnü’l-Hâcib’in el-Muhtasar’ındaki konuların özetini vermiş ve bir bakıma Hanefî ve Mütekellimûn metotlarını mezcetmiştir. Müellif daha sonra bu eserini et-Tavzîh fî halli ğavâmizi’t-Tenkîh adıyla şerh ederek birçok konuda kendi görüşlerini ortaya koymuştur. Kendisinden sonraki usûl düşüncesini derinden etkileyen bu çalışma medreselerin temel kitapları arasında yer almış, üzerine birçok şerh, hâşiye ve ta‘lik yazılmıştır. Bu eserinin sünnet bölümü çerçevesinde Sadrüşşerîa’nın, sünnet ve haber gibi bazı hadis usûlü konularına yaklaşımının tespiti yapılacak, yaklaşımı değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Keywords: