Abstract:

Bölgesel kalkınmanın başarılmasında ihracat önemli bir politika aracıdır. Genel olarak ihracatın bölge kalkınmasına katkıda bulunduğu ve kalkınmış bölgelerin ihracattan daha fazla pay aldığı düşünülür. Bu çalışmanın amacı; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 1996-2010 döneminde kalkınma ile ihracat ilişkisini incelemektir. Devlet Planlama Teşkilatı (2003)’nın illerin kalkınmışlık düzeyine ilişkin sınıflandırması kalkınma göstergesi olarak esas alınmıştır. İhracat verileri ise Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) ve Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK’den) elde edilmiştir. Bu çerçevede Güneydoğu Anadolu (TRC) Bölgesindeki illerin, bölge ve Türkiye ihracatından aldıkları paylar sosyo-ekonomik kalkınmışlık düzeyleri ile ilişkilendirilmiştir. Çalışmada öncelikle bölgenin sosyo-ekonomik, coğrafi ve demografik yapısına değinilmiştir. Daha sonra İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) sistemi esas alınarak, bölgede öne çıkan sanayiler, bölgenin sosyo-ekonomik kalkınmışlık düzeyi ve bölgeye yönelik kamu yatırımları incelenmiştir. Son olarak ise bölge ihracatının yapısı ve gelişimi ile ihracat kalkınma ilişkisi ele alınmıştır. Sonuçta Türkiye’de ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde genel olarak illerin kalkınmışlık düzeyleri yükseldikçe ihracattan aldıkları payın da arttığı görülmüştür. 

Keywords: