Özet:

Bir Kuzey Afrika ülkesi olan Mısır, tarih boyunca birçok medeniyete yurtluk etmiştir. Bölgede yapılan Arkeolojik kazılardan çıkan sonuçlara göre, bilinen tarihi M.Ö.5000 yıllarında kurulmuş Aşağı ve Yukarı Mısır Krallıkları ile başlamaktadır. Bunu Menes Hanedanlığı ve Pers hâkimiyeti takip etmektedir. Daha sonra Roma ve Bizanslıların eline geçen ülke 641 senesinde Amr b. As komutasındaki ordu tarafından fethedilerek İslâm topraklarına dâhil edilmiştir. Önceleri Abbasilere bağlı bir eyalet valisi iken daha sonra burada bağımsız ilk Türk devletlerini kuran Tolunoğulları ile İhşidoğullarının Mısır tarihinde ayrı bir yeri vardır. Özellikle Tolunoğlu Ahmet tarafından şekillendirilen Katayi’ tepesinde kendi adına inşa edilen cami, Samerra’da ortaya konulan ilk İslami Türk yapılarının bir kopyası niteliğinde olup ‘Samerra Üslûbu’nun Kuzey Afrika’ya taşınmasında öncülük etmiştir. Tunus’un Mehdiye şehrinde kurulduktan sonra kısa sürede Kuzey Afrika’nın tamamına hâkim olan, Şii mezhebini yaygınlaştırmak için büyük bir çaba içerisine giren ve başta Ezher Camii/Medresesi başta olmak üzere pek çok anıtla Mısır’ı zenginleştiren Fatımîlerin ardından, Haçlı seferlerine karşı verdiği mücadelelerle Müslümanlar arasında haklı bir şöhrete kavuşan Selahaddin-i Eyyubî’nin liderliğinde ortaya çıkan Eyyubiler zamanında, yapılan 30 kadar medrese ile bir taraftan Mısır’da yeniden Sünni İslâm inancının yerleştirilmesi temin edilirken, diğer taraftan da vücuda getirilen mimarlık örneklerinde Zengiler vasıtasıyla Büyük Selçukluların mimari anlayışı devam ettirilmiştir. Mısır'ın başkenti Kahire'de bulunan ve "Selahaddin Kalesi" ya da "Kal'atü'l-Cebel" olarak da anılan Kahire Kalesi, Fatımi Kahire'sinin doğusundaki tepelerden birisi üzerine ilk olarak Eyyubiler devrinde kurulmuştur.

Anahtar Kelimeler: