Kaynaklarda doğum tarihi ile ilgili herhangi bir bilgi bulunmayan Adlîʼnin asıl adı Mehmedʼdir. İstanbulʼda doğan Mehmed Adlîʼnin babası, Yeniçeri Ocağı’nda kul kethüdalığı yapan Süleyman Ağaʼdır. Bundan dolayı şair, Süleymanzâde Mehmed Adlî Efendi olarak tanınmıştır. İyi bir medrese tahsili gören Adlî Hatice Sultan’ın kethüdası olduğu için Divan-ı Sultanî hocası olmuş ve ahkâm eminliği, taşra kâğıt eminliği, küçük kale tezkireciliği, Divan-ı Hümayun’da yeniçeri efendiliği, cizye muhasebeciliği, tersane eminliği, sâlis defterdarlığı ve Rikab-ı Hümayun katipliği gibi önemli devlet kademelerinde görev yapmıştır. Nakşibendî tarikatına mensup olan şair Emir Buharî Zaviyesi şeyhi Seyyid Feyzullah Efendi, Nakşî ve Koca Mustafa Paşa Hankâhı şeyhi Alaeddin Efendi gibi üst düzey kişilerle tasavvufi sohbetlerde bulunmuştur. 1156/1743-44 yılında İstanbulʼda vefat eden Adlî, Topkapı haricinde babasının mezarının yanına defnedilmiştir. Sâlim Efendi, Tezkiretüʼş-Şu’arâʼsında şairin mürettep bir Divanʼa sahip olduğunu kaydetmektedir. Söz konusu eser Kütahya ili, Tavşanlı ilçesinde, Zeytinoğlu İlçe Halk Kütüphanesi, Zeytinoğlu Koleksiyonu’nda 43 Ze 333/6 numarada kayıtlıdır. Adlî Sultan II. Mustafa, Selim Giray Han, Şeyhülislam Feyzullah Efendi, Rumeli Kazaskeri Yahya Efendi, Reisülküttap Râmî Efendi, Rikab kaymakamı Osman Paşa ve Köprülüzâde Mustafa Paşa gibi dönemin önemli şahsiyetlerine kasideler yazmıştır. Adlîʼnin Divanʼında en fazla kaside kaleme aldığı kişilerin başında ise Şeyhülislam Feyzullah Efendi gelmektedir. Ancak Adlîʼnin, Şeyhülislam Feyzullah Efendi için yazdığı kasideler Divan’ı ile sınırlı değildir. Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi Koleksiyonu 2843 numarada kayıtlı 170 varaklık bir kaside mecmuasında şairin Divan’ında yer almayan iki kasidesi daha tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Adlîʼnin hayatı, edebî kişiliği ve Divanʼı hakkında bilgi verilecek ve ardından Şeyhülislam Feyzullah Efendi için kaleme aldığı kasidelerin metni sunulacaktır.
The original name of the Adli, which has no information about the date of birth, is Mehmed. He was the father of Muhammad, who was born in Istanbul, and he was the father of Suleiman Ağa, who was serving the servant in New Jersey. Thus, the poet was known as Muhammad Adli Lord in Suleiman. The Adli, who has seen a good medrese assignment, has become Divan's Sultan's teacher because it is Hatice Sultan's kethudda, and has served in important state stages such as ahkâm security, tachra paper security, small castle texture, Divan's newsearch sovereignty, cizye accounting, tersane security, sâlis registry, and Rikab's Hümayun cathedral. The poet who belongs to the Nakşibendî tarikhata; Emir Buharî Zaviyesi shehi Seyyid Feyzullah Efendi, Nakşî and Koca Mustafa Paşa Hankâhı shehi Alaeddin Efendi have been in tasavvufi conversations with high-level people. Adli, who died in Istanbul in 1156/1743-44, was buried next to his father's grave, except Topkapı. The Lord says that the poet has a divinity and has a divinity. This work is recorded in the 43 Ze 333/6 of the Zeytinoğlu Collection, the Zeytinoğlu Provincial People's Library, in Kütahya ili, in the Kanşanlı district. The Sultan II. It has been written by Mustafa, Selim Giray Han, Sheikhulislam Feyzullah Efendi, Rumeli Kazaskeri Yahya Efendi, Reisülküttap Râmî Efendi, Rikab skiem Osman Pasha and Mustafa Pasha in the Bridge. Those who are in the midst of the righteous are those who are in the midst of the righteous, and those who are in the midst of the righteous are the righteous. But the judgment, which he has written for the Lord, is not limited to the Divan. The Suleimanye Library, the Assad Lord Collection No. 2843, in a 170-property cassette, found two other cassettes that were not included in the poet's Divan. In this study, the information will be given about the life of Adli, literary personality and Divan, and then the text of the casides that he received for the Sheehulislam Feyzullah Lord will be presented.
Field : Filoloji; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Ulusal
Relevant Articles | Author | # |
---|
Article | Author | # |
---|