XVI. Yüzyılda Demirci Şehri

Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

Günümüzde Osmanlı tarihi üzerine yapılmış olan çalışmalarda bölgesel tarih araştırmaları ön sıralarda bulunmakta ve arşiv vesikaları esas alınarak, şehir, köy vb. yerlerin tarihinin aydınlatılmaya çalışıldığı görülmektedir. Eskiçağdan beri yerleşime sahne olan ve Saruhanoğulları Beyliği ile XIV. Yüzyıl başlarında Türk egemenliğine giren Saruhan bölgesindeki Demirci şehri, bölgenin 1410’larda tamamen Osmanlı Devleti hâkimiyetine katılması ve Saruhan Sancağı adıyla Osmanlı eyalet sistemi içersinde yer almasıyla, bu sancağının Demirci kazasının merkezi olmuş, günümüzde de Manisa’nın ilçesi olarak varlığını devam ettirmektedir. XVI. Yüzyılda Saruhan Sancağı kazalarından olan Demirci’nin merkezi konumundaki Demirci şehrinin demografik yapısı çalışma konumuzu teşkil etmektedir. Bu konuda çevre şehirlerle de karşılaştırmalar yapılma yoluna gidilmiştir. Çalışmamızın ana kaynaklarını Tapu Kadastro Kuyud-ı Kadime Arşivinde bulunan 115 ve Başbakanlık Osmanlı Arşivinde yer alan 165 numaralı tahrir defterleri oluşturmuştur. XVI. Yüzyılda 13 mahallesi bulunan ve 4 bin civarında nüfusu barındıran Demirci şehrinin bu dönemde çevresindeki birçok şehre göre gelişmiş olduğu anlaşılmaktadır. Şehrin bu dönemde gayrimüslim nüfus yanında, konar-göçer yerleşmesine de sahne olduğu arşiv vesikalarından anlaşılmaktadır.

2014

Kadir ADAMAZ