Abstract:

Kamu hayatı içerisinde ombudsmanlık (kamu denetçisi) kurumunun oluşumu 1809‟da ilk olarak İsveç‟te anayasal bir kurum niteliğinde devlet kurumlarının gücünü kontrol etme arzusu ile oluşturulmuştur. 1960‟lardan beri ombudsmanlık Amerika Birleşik Devletleri‟nde özellikle şirketler, üniversiteler ve devlet kurumlarında gelişmiş ve tarafsız bir kurum olarak çalışması kurgulanmıştır. İsveççe bir kelime olan ombudsman sözlük anlamı ile “bir kişiyi temsil eden başka bir kimse” manasındadır. Görevleri arasında ise başka insanların haklarının korunması, kamu denetçisi rolünün üstlenmesi ve kent meclisinde insanların haklarının gözetilmesi gibi hususlar bulunmaktadır. Bu temel konsept zaman içerisinde büyük bir ün kazanmış ve yükseköğretimde kabul görmüştür. Yükseköğretimde ombudsman fikrinin hayata geçirilmesine dair ilk girişim ise Kanada‟nın Vancouver şehrinde bulunan Simon Fraser Üniversitesinde 1965 yılında gerçekleşen bir öğrenci teşebbüsü sayesinde olmuştur. Bu makalede yurtdışında oldukça yaygın olmasına rağmen Türk yükseköğretim sisteminde halen işlerlik kazanmamış olan ombudsmanlık sisteminin ne olduğu anlatılacak, yurtdışı örneklerinden yola çıkarak Türkiye‟de de uygulanabilirliği tartışılacaktır.

Keywords: