Abstract:

Türk edebiyatı tarihinde peygamber, mutasavvıf, filozof, hükümdar gibi muhtelif şahsiyetlerin özlü sözlerinin tercüme ve şerhi konusunda çeşitli eserler meydana getirilmiş-tir. Güzel sözlerin çeviri ve izahı mahiyetinde-ki bu metinlerin mühim bir kısmını Hz. Ali vecizeleriyle alâkalı eserler teşkil eder. Ünlü Arap yazarı ve Mutezile kelâmcısı Câhız, Hz. Ali’nin binleri bulan güzel sözleri arasından yüzünü seçerek “Mie Kelime” veya “Mi’at amsâl Alî bin Ebî Tâlib” adlı bir kitapçık mey-dana getirmiştir. Bu hikmetli sözler, Fars ve Türk edebiyatında hayli rağbet görmüş ve daha ziyade “Sad-Kelime-i Alî” (Hz. Ali’nin Yüz Sözü) adı altında tercüme ve şerh edilmiştir. Türk edebiyatı tarihinde Sad-Kelime-i Alî’nin adlarını bildiren âlim, şair ve yazarlar eliyle yapılmış tercüme ve şerhleri bulunduğu gibi, kimin tarafından yapıldığı belli olmayan çevirilerine de zaman zaman rastlanmaktadır. Tek yazma nüshası tespit edilen “Sad-Kelime-i Emîrü’l-mü’minîn Alî” isimli kitapçık da söz konusu eserlerin mütercimi belli olmayan örneklerinden biridir. Hangi asır edebî şahsi-yetlerinden olduğu bilinmeyen şair, Hz. Ali’nin yüz sözünü birer beyitle Batı Türkçesine (Azerbaycan Türkçesi) çevirmiştir. Mukaye-seler, onun Âdil bin Ali bin Âdil Hâfız’ın H. 889 / M. 1484 yılında tamam-ladığı Farsça Sad-Kelime-i Alî tercümesinden kısmen faydalandığını göstermektedir. Bu ya-zıda, Sad-Kelime-i Emîrü’l-mü’minîn Alî’nin, anılan mütercimi meçhul tercümesi hakkında bilgi verildikten sonra eserin yeni harflere ve günümüz Türkçesine çevrilmiş metni sunulmuştur.

Keywords: