Abstract:

Fiten rivayetlerinin önemli bir kısmını kıyamet alametleri ile ilgili haberler oluşturmaktadır. Kıyamet kavramı, zamanın ve dünya hayatının sonunu anlatmaktadır. İlahi dinlere göre, dünya hayatı bir gün sona erecek ve tüm insanlar dünyada yaptıklarının hesabını vermek üzere yeniden diriltileceklerdir. İslam’a göre, kıyametin ne zaman kopacağı Allah’tan başka kimse tarafından bilinmemektedir. Ancak kıyametin yaklaştığını gösteren birtakım alametler vardır. Bu alametler Hz. Muhammed tarafından bildirilmiştir. Kıyamet inancı, geleneksel İslam akaidinde, dünya hayatının sonunu ifade edecek şekilde anlaşılmış ve Müslümanlar tarafından bu anlamda kullanılmıştır. Oysaki rivayetler incelendiğinde, fiten edebiyatı içerisinde yer verilen bu haberlerin büyük bir kısmının, toplumların çöküşlerine ve tarih sahnesinden çekilmelerine delalet eden alametlerden ibaret oldukları görülecektir. Başka bir deyişle, kıyamet alametlerinin önemli bir miktarı, Müslümanları İslam toplumlarının çöküşüne neden olacak olaylar ve gelişmelere karşı uyarı niteliğindedir. Bu tip rivayetlerin dünya hayatının sonu demek olan büyük kıyamet ile bir ilgisi yoktur. Buradan hareketle, denebilir ki fiten rivayetleri genellikle sosyolojik çözümleme örnekleridir. Bu makalenin amacı, fiten rivayetlerin birçoğunun toplumsal kıyamete işaret etmekte olduklarını örneklerle göstermektir. Konu ile ilgili binlerce hadis taranmış, ancak tezimizi göstermemize yarayacak nitelikte ve sınırlı sayıda rivayetle yetinilmiştir.

Keywords: