Özet:

İnsanlığın geleceğine yön veren eğitim alanında en yüksek verimliliğe ulaşmanın yolu çalışanların yüksek motivasyon düzeyine ulaşması gerektiği düşünülmektedir. Eğitim örgütlerinde, mobbingin yaşanması veya yaşanma ihtimali hepimizin geleceği adına büyük bir sorundur ve eğitim örgütlerinde mobbing konusunun araştırılması gerekli kılmıştır. Bu çalışmada, Kayseri ilindeki resmi ortaokul ve liselerde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin psikolojik şiddete maruz kalma düzeylerinin motivasyon düzeyleri üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, gönüllü katılım koşuluyla rassal örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen toplam 170 (67 Kadın ve 113 Erkek) katılımcıdan oluşmuştur. Veri toplama araçları olarak kişisel bilgi formu, Yatçı Ehi (2011) tarafından geliştirilmiş olan “Psikolojik Şiddet (Mobbing) Ölçeği” ve Aksoy (2006) tarafından geliştirilmiş olan “Motivasyon Düzeyi Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Katılımcıların psikolojik şiddet ve motivasyon düzeyleri puan ortalamalarının; yaş ve eğitim kademesi değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıkların olup olmadığının belirlenmesi amacıyla değişkenlere göre sırasıyla ANOVA’dan ve T-Testi’nden ayrıca katılımcıların psikolojik şiddete maruz kalma düzeylerinin motivasyon düzeyleri üzerine etkilerinin incelenmesi için ise Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi’nden yararlanılmıştır. Araştırmaya ilişkin bulguların yorumlanmasında anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Elde edilen bulgular incelendiğinde; eğitim kademesi değişkenine göre Psikolojik Şiddet Ölçeği’nin mesleğe yönelik mobbing ve şahsa yönelik mobbing alt boyutlarında ve psikolojik şiddet toplam ölçek boyutunda istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Yaş değişkenine göre katılımcıların motivasyon ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Araştırma bulgularına göre eğitim kademesi ve yaş değişkenleri göz önüne alındığında diğer ölçek boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklara ulaşılmamıştır. Katılımcıların psikolojik şiddete maruz kalma düzeylerinin motivasyon düzeyleri üzerine etkileri incelendiğinde katılımcıların mesleğe, şahsa ve sosyal yaşama yönelik mobbing düzeylerinin model bazında motivasyon düzeyleri üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırma bulguları; yerli ve yabancı literatüre ait bilgiler ışığında karşılaştırmalı olarak tartışılmıştır. Sonuç olarak; katılımcıların psikolojik şiddete maruz kalma düzeylerinin motivasyon düzeyleri üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların öğretmenlik mesleğine ilişkin motivasyonlarının artırılması ve artan motivasyonlarının muhtemel sonucu olarak yüksek performans sergileyebilmeleri için psikolojik şiddete maruz kalmalarına yol açan etkenlerin ortadan kaldırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: