Görüntüleme
32
İndirme
5
Özet Hâkim olmak, işi idare etmek, düzene koymak, bir konuda takip edilen yol, yöntem anlamına gelen Arapça, siyaset kelimesiyle, Farsça mektup anlamındaki “name” kelimelerinden oluşan siyasetname, devlet adamlarına ülke yönetiminde adaleti nasıl sağlayabilecekleri yolunda öğütler veren, başta hükümdar ve diğer devlet adamlarına siyaset sanatı hakkında bilgi veren eserlerdir. Doğu ve Türk devletlerinin devamını sağlamak maksadıyla en iyi devlet idaresinin nasıl olması gerektiğini, başta hükümdar olmak üzere vezir ve diğer bütün devlet adamlarına öğüt vermek, yardımcı olmak ve onları uyarmak maksadıyla fikir adamları ve devlet adamları eserler yazmıştır. Genel olarak siyasetnameler, devletin ihtişamlı dönemlerinde başta devlet başkanı olmak üzere diğer bütün devlet adamlarında olması gereken özelliklerden, yönetimin temel ilkelerinden bahseder. Devletin zayıfladığı veya bunalımda olduğu zamanda ise, devletin bu bunalımdan nasıl çıkacağı hususunda çeşitli teklifler ve çözüm yolları önerir. Fakat siyasetnameler bunların yanında, genel olarak iktisadi, hukuki, askeri, sosyal ve kültürel konularda da çok önemli bilgiler verir. Osmanlı İmparatorluğu XVII. yüzyıla kadar dünyanın en kuvvetli devletlerinden birisi idi. Ancak bu yapı aşağı yukarı XVI. yüzyılın ortalarına kadar mükemmel bir şekilde devam etmiştir. Ancak, XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren İmparatorluk bunalımlı bir devreye girmişti. Bu dönem Kanuni’den (1520-1566) itibaren başlamıştır denebilir. Bu devre, III. Murad (1574-1595) döneminde kendisini iyice belli etmiş, III. Mehmed döneminde (1595-1603) de devam etmiştir. Osmanlı İmparatorluğunun bunalımlı döneminin her ne kadar III. Murad’la(1574-1599) kesin olarak başladığı bilinse de, aslında Kanuni’ye(1520-1566) kadar uzandığını söyleyebiliriz. Osmanlı Devletinde bu siyasetnamelerin yazılmaya başlaması, devlet idaresindeki bozulmaların başladığı 16. Yüzyılın sonlarından itibaren başlamış, 19. Yüzyıla kadar devam etmiştir. Lütfi Paşa, “Asafname”; Gelibolu’lu Mustafa Âli, “Nüshatü’s-Selatin”; Koçi Bey, ”Risale-i Koçi Bey”; Deftardar Sarı Mehmet Paşa, Nesayıhu’l-Vüzera ve’l-Ümera”; Süleyman Penah Efendi, “Penah Efendi Mecmuası” gibi eserler bunlardan bazılarıdır. Şimdi de yine başka bir siyasetname olan, Kadızâde Küçük Mehmed/Muhammed İlmî’nin “Nushu’l-hukkâm ve sebebü’n-nizâm” adlı eserini tanıtmaya çalışacağız.
Being a judge, managing the work, putting in order, the path followed in a matter, the method means Arabic, the word politics, the word "name" in the Persian letter, the politics are works that give advice to state men on the way they can provide justice in the country administration, first and foremost informing the ruler and other state men about the political art. In order to ensure the continuation of the Eastern and Turkish states, the best state administration should be written by the ideologists and the state men with the aim of giving advice, helping and warning the governors and all the other state men, including the rulers. In general, politicians speak of the characteristics that must be in all other state men, including the president of the state, during the glorious periods of the state, and of the basic principles of governance. When the state is weakened or in disaster, it proposes various proposals and solutions on how the state will get out of this disaster. But the politics, in addition to them, provide very important information in general in economic, legal, military, social and cultural matters. The Ottoman Empire XVII. It was one of the strongest states in the world for a century. But this building is down to the XVI. It continued perfectly until the middle of the century. of the XVI. From the second half of the century, the Empire had entered a devastating operation. This period may be said to have begun from the Law (1520-1566) . This is the circle III. During Murad (1574-1595) he was well-known, III. It continued during the Mehmed period (1595-1603). Third time of the Ottoman Empire. Although it is known that it began with Murad (1574-1599), we can say that it actually extended to the Kanuni (1520-1566) . In the Ottoman state, these policies began to be written, where the corruption in the state administration began. It began at the end of the 19th century. It continued until a century. Lütfi Pasha, "Asafname"; Gelibolu's Mustafa Âli, "Nüshatü's-Selatin"; Koçi Mr, "Risale-i Koçi Mr"; Deftardar Yellow Mehmet Pasha, Nesayıhu'l-Vüzera and'l-Umera; Suleyman Penah Efendi, "Penah Efendi Mecmuası" are some of these works. Now we will try to introduce another political name, the work of Kadızâde Little Mehmed/Muhammad Ilmi, named “Nushu’l-hukkâm and cause’n-nizâm”.
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
