Views
8
Downloands
3
Yurttaşlık haklarını düzenleyen en temel kurumlar anayasalardır. Anayasaların, tüm yurttaşlara ayırt etmeksizin eşit haklar sunduğu düşünülse de kadınlar, kamusal alanı erkek egemen bir ortama dönüştüren mevcut algı nedeniyle tam bir yurttaşlık deneyimini yaşamaktan mahrum bırakılmışlardır. Tarihsel ve geleneksel olarak kadınlar istihdam, sivil toplum, siyaset gibi alanlardan ve hatta kadın bedeni üzerindeki kararlardan dışlandığı için pratikte eşit yurttaşlık haklarını elde edememişlerdir. Kadınların özel alandaki eş ve anne kimlikleri yurttaşlık kimliklerinin önüne geçtiğinden, erkekler gibi özerk olarak kamusal alanda eşit yurttaş kimliği ile yer almaları daha zordur (Saygılıgil, 2014: 265). Anayasa yapımı da kamusal alana ait bir süreçtir ve hayatlarının büyük bölümünü özel alanda geçiren kadınların bu sürece katılımı yine sınırlı kalmaktadır. Kadın hakları, üreme hakları, cinsiyet eşitliği, cinsiyete dayalı ayrımcılığın önlenmesi gibi anayasalarla düzenlenmesi gereken konular göz önünde bulundurulduğunda, kadınların anayasa yapım sürecindeki rolü eşit yurttaşlığa ulaşmak bağlamında önem kazanır (Suteu ve Draji, 2016: 5). Anayasaların katılımcı süreçler yoluyla inşa edilmesi daha önceye dayansa da, 1980’lerin sonu ve 1990’lar kadınların daha aktif şekilde sürece dahil olmaya başladıkları yıllardır. Bu dönemde cinsiyet kotalarının anayasalarda yer alması için kampanyalar düzenleyen kadınlar sivil toplum örgütleri ve halk hareketleri şeklinde organize olurken, anayasayı yapan resmi ve seçilmiş kurumlar hala ağırlıklı olarak erkek teknokratlardan oluşmaktaydı (Rubio-Marin, 2020: 233). Bu çalışmanın ilk kısmında anayasa yapımı, yurttaş katılımı bağlamında incelenecektir. İkinci kısımda ise kadınların anayasa yapım sürecine katılımları, talepleri ve toplumsal cinsiyete duyarlı anayasa kavramı anlatılacaktır. Son kısımda, Türkiye’nin 2012’de yarım kalan ilk katılımcı anayasa yapımı deneyimi kadın katılımı yönünden tartışılacaktır. Bu süreçte biri kadın olmak üzere on iki üyeden oluşan anayasa uzlaşma komisyonu, altı ay süren halka danışma süreci boyunca toplumun çeşitli kesimlerinden raporlar, halk toplantıları ve dinleme toplantıları yoluyla görüşler toplamıştır. Yeni anayasa yapımında ilk defa katılımcı yöntemler benimsenmiş ve kadın örgütleri de bu süreçte yeni anayasaya yönelik taleplerini iletmişlerdir. Bu çalışma kapsamında, katılımcı grupların raporları, komisyonun dinleme ve yazma süreci tutanakları ve siyasi partilerin önerileri temel veriler olarak kullanılacaktır.
The most basic institutions that regulate citizenship rights are the constitutions. Although the constitutions are considered to provide equal rights to all citizens without distinction, women are forbidden to experience a full citizenship experience due to the existing perception that turns the public space into a man-dominated environment. Historically and traditionally, women have not gained equal citizenship in practice because they were excluded from areas such as employment, civil society, politics and even decisions on the female body. Since women in the private area have their spouse and mother identities ahead of their citizenship identities, it is more difficult for them to be autonomously placed in the public area with equal citizenship identities like men (Saygılıgil, 2014: 265). Constitution is also a process of public sphere, and the participation of women who spend much of their lives in private sphere remains limited. Given the issues that should be regulated by the constitution, such as women’s rights, reproductive rights, gender equality, prevention of gender-based discrimination, the role of women in the constitutional process becomes important in the context of achieving equal citizenship (Suteu and Draji, 2016: 5). Although the construction of constitutions through participating processes is based before, the late 1980s and the 1990s are the years when women began to become more actively involved. While during this period women organizing campaigns for the inclusion of gender quotas in the constitution were organized in the form of civil society organizations and public movements, the official and elected institutions that made the constitution were still mainly made up of male technocrates (Rubio-Marin, 2020: 233). In the first part of this study, the constitution will be examined in the context of citizens' participation. The second part will describe the participation of women in the constitutional process, the demands and the concept of constitution sensitive to gender. In the last part, the first participating constitution making experience of Turkey in 2012 will be discussed in the direction of women’s participation. The constitutional consensus committee, consisting of twelve members, one woman, during the six-month public consultation process, gathered opinions through reports, public meetings and hearing meetings from various sections of society. For the first time, participating methods were adopted in the new constitution and women’s organizations have presented their demands for the new constitution in this process. In the context of this study, the reports of the participants’ groups, the committee’s listening and writing approaches and the recommendations of political parties will be used as basic data.
Field : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
