Özet:

Dillerin doğası gereği belli kelimelerin sıklıkla bir arada kullanılmasına dilbilimde eşdizim adı verilir. Eşdizimli kelimelerin hangileri olduğu dil derlemi içerisinde doğal dil işleme programlarıyla Mutual Information, Log Likelihood ve t-score gibi istatistiklerle belirlenir. Dil öğrenen insanların bu eşdizimlerin doğru kullanması hem yanlış anlamaları engellemek hem de iletişimin sağlıklı olması için önemlidir. Bu araştırmanın amacı anadili Türkçe olan öğrencilerin İngilizce ediniminde sıklıkla yaptıkları fiillerin isimlerle olan eşdizimlerinde yaptıkları hataları incelemektir. Bu çalışmada uygulamalı dilbilimde yaygın olarak kabul gören Hata Analizi (Error Analysis) ve Öğrenici Derlemi (ICLE) kullanılarak derlem işleme yöntemiyle veriler toplamış ve sunulmuştur. ICLE Derleminde yer alan Çukurova Üniversitesi ICLE-TR derleminden seçilmiş 177 metindeki öğrenci kullanım hataları elle ve WordSmith 5.0 doğal dil işleme programıyla öğrencilerin kullanımı taranarak tespit edilmiştir. Kullanım hataları yapısal (fiil+ad, ad+sıfat vb.), anlamsal (semantic categories: Occurence/olgu, Action, İş v.b.) ve benzeri kategorilere ayrılmış ve eşdizim hatalarının sağlaması COCA (Corpus of Contemporary American English) ve BNC (British National Corpus) ve eşdizim sözlükleri kullanılarak yapılmıştır. Yabancı dil olarak İngilizce öğrenen öğrencilerin eşdizim hataları incelendiğinde öğrencilerin özellikle Eylem+Ad eşdizimlerinde sorun yaşadıkları ve son derece basit görülebilecek hatalar yaptıkları gözlemlenmiştir. Her ne kadar bu hatalar bireysel özelliklerine ya da öğrencilerin gerçek dil becerisine atfedilebilirse de bu çalışmada aslında; Fiiller ve İsimlerin anlam örüntüsünün edinilmesi dikkate alındığında bu hataların tamamen doğal, beklendik olabileceği önerilmektedir. Analizin sonucunda öğrencilerin dil edinimlerinin doğası gereği özellikle Occurence (Oluşum) ve Existence (Varlık) anlam alanlarında fiillerin sıklıkla yanlış kavramsallaştırıldığı ve bu nedenle kullanımda hatalara yol açtığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: