Özet:

Duhâ ve Nâs sûreleri arasında bulunan yirmi iki sûre, Kur’ân-ı Kerîm’in sûrelerinin son kısmını oluşturmaktadır. Bu sûreler, özellikle namazlarda okunmakla birlikte Kur’an eğitiminde ilk önce okunan ve ezberlenen sûreler olarak önemli bir konuma sahiptir. Kur’ân-ı Kerîm’in tefsiri yapılırken birçok İslâmi ilimden istifade edilmekle birlikte, tefsirlerde en başta kullanılan ilimlerden birisi kıraat ilmidir. Kıraat ilmi İslâmi ilimler alanında önemli bir yere sahip olmakla birlikte özellikle tefsir müellifleri için gerekli olarak görülen ilimlerin başında gelmektedir. Bu bağlamda, araştırma konusu yaptığımız Zâdü’l-mesîr fî ʿilmi’t-tefsîr isimli eserde müellif Ebü’l-Ferec İbnü’l-Cevzî, kıraat farklılıklarını tefsirin genelinde kullanmaktadır. Bu çalışmada, Zâdü’l-mesîr tefsirinde Duhâ ve Nâs arasında yer alan sûrelerdeki kıraat farklılıkları incelenecektir. Bu çerçevede, kıraat farklılıklarına temel oluşturması düşüncesiyle bir sınıflandırma yapılarak, kıraatler sahih ve sahih olmayan şeklinde izah edilecektir. Daha sonra ise Duhâ ve Hümeze ile Fîl ve Nâs şeklinde iki başlık içerisinde Zâdü’l-mesîr tefsirinde yer verilen farklı kıraatler aktarılacak ve sonuç kısmında bu sûreler bağlamında İbnü’l-Cevzî’nin kıraatlere yaklaşımı ortaya konmaya çalışılacaktır. Neticede İbnü’l-Cevzî’nin hem sahih olan hem de sahih olmayan birçok kıraat farklılığına Duhâ ve Nâs arasındaki sûrelerde yer verdiği görülecektir.

Anahtar Kelimeler: