Kullanım Kılavuzu
Neden sadece 3 sonuç görüntüleyebiliyorum?
Sadece üye olan kurumların ağından bağlandığınız da tüm sonuçları görüntüleyebilirsiniz. Üye olmayan kurumlar için kurum yetkililerinin başvurması durumunda 1 aylık ücretsiz deneme sürümü açmaktayız.
Benim olmayan çok sonuç geliyor?
Birçok kaynakça da atıflar "Soyad, İ" olarak gösterildiği için özellikle Soyad ve isminin baş harfi aynı olan akademisyenlerin atıfları zaman zaman karışabilmektedir. Bu sorun tüm dünyadaki atıf dizinlerinin sıkça karşılaştığı bir sorundur.
Sadece ilgili makaleme yapılan atıfları nasıl görebilirim?
Makalenizin ismini arattıktan sonra detaylar kısmına bastığınız anda seçtiğiniz makaleye yapılan atıfları görebilirsiniz.
 Görüntüleme 14
 İndirme 1
Başlangıcından Tunç Çağları Sonuna Kadar Doğu Anadolu’nun İskanında Rol Oynayan Başlıca Faktörler
2022
Dergi:  
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
Yazar:  
Özet:

Tunceli, Erzurum ve Malatya’da yürütülen araştırmalarda ele geçen Paleolitik Çağ’a ait arkeolojik kalıntılar bölgenin en erken çağlardan itibaren insanların dikkatini çektiğini göstermektedir. Bu ölçüde dip tarihin yaşanmış olmasının temel sebebini mağaraların, kaya altı sığınakların fazlaca oluşuna, paralelinde zengin orman ve bitki örtüsü, avlanacak hayvanın bolluğuna bağlamak mümkündür. Bölgenin özellikle Yukarı Fırat-Malatya bölümü Akeramik Dönemle birlikte kalıcı yerleşikçilere ev sahipliği yapmıştır. Ancak Neolitik Dönemi de kapsayan söz konusu erken iskâncıların mimari birimlerin çok azına ulaşılmıştır. Bunun temel nedeni yerleşimlerin üzerlerini örten yoğun alüvyon topraktır. Çünkü bu çalışmayla bütün halinde bir araya getirilen arkeolojik kayıtlar Neolitik ve öncesine ait süreçte mimari adına sessizliğe bürünen coğrafyada sayısız eserin varlığını doğrulamaktadır. Bir başka amaç doğrultusunda tekrar değerlendirmeye aldığımız yerleşimlerin bazılarında, ana kayaya kadar inildiğinde, Neolitik mimarinin varlığını cılız da olsa doğrulamıştır. Bilim dünyası Neolitik süreç ve öncesine dair çok güçlü bulgulara ulaşamamış olsa da sonraki süreç silsilesindeki kültürlerin (Halaf-Obeyd-Uruk) güçlü dinamiklerle varlığını hissettirmesindeki nedenler aralanmıştır. Sonuçta hem stratigrafik olarak ulaşılma kolaylıkları hem de Doğu Anadolu genelinde yaşanan büyük kültürel dönüşümlerin süreçsel ivmesi bu kültürlerin iskân verilerine daha kolay ulaşılmasını sağlamıştır. MÖ 3. Binyıl başları itibariyle bölge genelinde yaşanan karmaşayla yerleşimlerin iskân politikalarında yaşanan büyük değişimin soruları da bütün halinde ele alınmıştır. Bu süreçle birlikte yerleşim düzenini kökten değiştiren Kura-Aras kültürünün bölgeye hâkim olmuştur. Söz konusu hakimiyette, Mezopotamya etkili Uruk kültürünün otoritesini kaybetmesi bilinenden çok daha fazla etkili olmuştur. MÖ 2. Binyıla geçiş sürecinde Kura-Aras iskâncılarının siyasi hegemonyalarını kaybettikleri süreçte dahi Yukarı Fırat-Malatya bölümündeki güçlü yerleşik halkların varlıkları azalarak, zayıflayarak sürdürdükleri belirlenmiştir. Ancak Erzurum-Kars ve Yukarı Murat-Van coğrafyasındaki yerleşik iskanın neredeyse tamamının son bularak halkların yüksek yaylalara göç ettikleri belirlenmiştir. İskanı devam eden birkaç yerleşimin boyutları küçülmüş ve mimari birimler cılızlaşmıştır. Doğu Anadolu’da yaşanan bu döngü devasa bir felaket yaşanıldığını göstermektedir. Bütün bu kayıtlar yerleşimcilerin çevreye adapte olmak için hareketli yaşama yöneldiklerini doğrulamaktadır. Böylece başlangıcından Tunç Çağları sonuna kadarki süreçte halkların iskân politikalarındaki dönüşümün nedenleri sorgulanarak, iskân modellerine dönük sorunsalların kapısı aralanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

2022
Yazar:  
Main Factors Affecting The Settlement Of Eastern Anatolia From The Beginning To The End Of The Bronze Age
2022
Yazar:  
Özet:

Archaeological remains from the Paleolithic Age discovered during the studies conducted in Tunceli, Erzurum, and Malatya in Eastern Anatolia reveal that the region has been a hub of attention for communities since ancient times. The primary justification for such a deep-rooted history in the region can be attributed to the plenitude of caves and shelters under rocks, rich forests, flora, and the availability of animals for hunting. Especially, the Upper Euphrates-Malatya section of the region hosted permanent settlers during the Aceramic Period. However, very few of the architectural structures of these early settlers, including the Neolithic Period, have been reached. The main reason for this is the dense alluvial soil that covers the settlements. Because the existence of movable cultural assets detected in the region, which lapsed into silence regarding architecture in the Neolithic period, contradicts this situation. The archaeological records brought together as a whole with this study, support the existence of countless artifacts in the region in the Neolithic and prehistoric periods. In some of the settlements, which we reevaluated for another purpose, the existence of Neolithic architecture was confirmed, albeit weakly, when we reached the bedrock. Archaeological traces of the strong dynamics of Halaf, Obeyd, and Uruk cultures have been encountered in the Upper Euphrates-Malatya and Upper Murat-Van sections of the region, which have not been widely covered for the Neolithic Period in the literature. As a result, both the stratigraphic accessibility and the periodic progression of the great cultural transformations in Eastern Anatolia facilitated access to the settlement data of these cultures. Additionally, the questions concerning these transformations in the dwelling policies of the settlements along with the turmoil experienced throughout the region as of the beginning of the 3rd Millennium BC were discussed. Through this process, the Kura-Araxes culture, which radically changed the settlement order, dominated the region. The loss of the authority of the Uruk culture under the influence of Mesopotamia was much more effective in maintaining this dominance. It has been determined that even during the transition period to the 2nd Millennium BC when the settlers of Kura-Araxes lost their political hegemony, the traces of the powerful settled peoples in the Upper Euphrates-Malatya section continued, though they receded gradually. It was determined that almost all the established settlements in Erzurum-Kars and Upper Murat-Van section were abandoned and people migrated to high plateaus. The sizes of a few inhabited settlements diminished, and the architectural entities declined. This cycle which was experienced in Eastern Anatolia indicates that a colossal disaster occurred. All these records document that the settlers opted for an active life to adapt to the environment. To this end, the reasons for the transformation in the settlement policies of the peoples from the beginning to the end of the Bronze Ages were discussed along with the issues regarding the settlement models.

Anahtar Kelimeler:

Atıf Yapanlar
Bilgi: Bu yayına herhangi bir atıf yapılmamıştır.
Benzer Makaleler










İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi

Alan :   Eğitim Bilimleri; Güzel Sanatlar; İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler

Dergi Türü :   Uluslararası

Metrikler
Makale : 1.642
Atıf : 7.568
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi