Özet:

İnsanın oluşturup geliştirdiği toplum, dünyaya bakış açısı bağlamında kendine özgü çeşitli unsurlar geliştirmiştir. Bu unsurlar kültür olarak ifade edilmektedir. Kültür, toplum düzenini de sağlama amacıyla değerleri oluşturmuş ve bu değerleri sonraki nesillere aktarmayı da önemsemiştir. Asırlar boyunca değer aktarma araçlarından biri olarak kullanılan masallar, günümüzde de önemini devam ettirmektedir. Bu araştırmada birbirine uzak coğrafi bölgelerde yaşayan Türkiye ve Japonya’nın masalları değerler eğitimi bağlamında ele alınmakta ve iki kültürün masallarının, değerler eğitimi açısından çözümlenerek ortak ve farklı noktalarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada, Japon halk bilimci Kunio Yanagita’nın masal derlemesinden yirmi üç, Ziya Gökalp’in masal derlemesinden on iki masal seçilerek, bu masallarda tespit edilen değerler karşılaştırmalı şekilde incelenmektedir. Araştırma sürecinde betimsel içerik analizi yöntemi doğrultusunda işlevsel insan değerleri modeli temel alınmıştır. Araştırmanın sonucunda Türk masallarında en sık görülen değerler duygu, duygulanım, itaat, itibar, dindarlık, destek ve güç olduğu, Japon masallarında ise sık görülen değerler olarak başarı, duygu, duygulanım, güç, dindarlık ve destek değerlerinin ön plana çıktığı görülmektedir. İki kültürün masalları ele alındığında, Türk ve Japon masallarında değerlerin genel olarak benzer anlayışlar üzerinden işlendiği ifade edilebilir. Bazı değerler Japon masallarında bulunmamakta, bazı ortak değerlerse farklı açılardan ele alınabilmektedir. Dolayısıyla değer aktarımının, uzak kültürlerde bile ortak bir eğitim aracına dönüştüğü görülebilmektedir. Ayrıca sonuçların kültürlerarası eğitim ve bu eğitimin, programlara daha işlevsel şekilde uyarlanabilmesi açısından önemli olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler: