Özet:

Türk edebiyatında “Vatan Şairi” ve “Milli Şair” olarak da bilinen Mehmet Akif Ersoy’la ilgili yapılan pek çok çalışma, onun realizme ve idealizme uygun bir yapıda olduğunu ve toplumsal kavramların ön planda yer aldığı konuları eserlerinde sıklıkla işlediğini göstermektedir. Mehmet Akif tüm şiirlerini yedi kitaptan oluşan ve Safahat adını verdiği eserinde toplamıştır. Onun değer verdiği toplumsal kavramların en başında toplumun çekirdeğini oluşturan ve onu ayakta tutan en temel yapıtaşı olan aile gelmektedir. Akif, aile kurumunu oluşturan üyelerin içinde bulunduğu çeşitli durumları derinlemesine analiz ettiği eserlerinde özellikle bu kurum içindeki “çocuk” ve “genç” yaştaki bireylere ve bunların oluşturduğu yeni neslin “eğitim” ihtiyacı konusuna odaklanmıştır. Akif’in özellikle çocuklara ve gençlere karşı yoğun bir ilgisi vardır çünkü bir toplumu tanımanın ve ona hizmet etmenin yolu çocuğu iyi tanımaktan ve anlamaktan geçmektedir. Bireyin çocukluktan gençliğe ve oradan da yetişkinliğe evrildiği dönemler çocuk, ailesi ve toplum için kritik bir anlam ifade etmektedir. Bunun bilincinde olan Akif, eserlerinde adeta kutsallaştırdığı ve “cennet sarayı” olarak tanımladığı aile kurumuna vurgu yaparak ideal gençliği yaratma ve bu sayede ideal toplumu oluşturma çabası içinde olmuştur. Yöntem olarak literatür taraması ve literatür analizinin esas alındığı derleme türündeki bu çalışmada, Mehmet Akif Ersoy’un Safahat isimli eseri temele alınarak, toplumun ilerlemesinde önemli görülen “aile”, “çocuk”, “genç” ve “eğitim” kavramlarının Akif’in perspektifinden değerlendirilmesine ve bu kavramların öneminin ortaya konulmasına çalışılmıştır. Mehmet Akif Ersoy’un sözü edilen toplumsal kavramlara bakış açısı hem kendi eserlerinden hem de onunla ilgili yapılmış eserler üzerinden incelendiğinde, bu görüşlerin günümüzde de halen geçerliliğini koruduğunu ve halihazırdaki pek çok toplumsal ve eğitsel soruna çözüm olabilecek öneriler barındırdığını söylemek mümkün görünmektedir.

Anahtar Kelimeler: