Özet:

Bu çalışmada ilköğretim öğrencileri (1,2,3,4. sınıf) ailelerinin beslenme ve fiziksel aktivite çevresini tanımlamak amaçlanmıştır. Çalışma 2020 yılı Haziran ayında, İstanbul’un bir ilçesinde, 1108 öğrenci bulunan bir ilköğretim okulunda, etik kurul ve kurum izni alındıktan sonra yapılmıştır. Tüm velilere anket gönderilmiş ve 485 kişiye ulaşılmıştır. Veriler sosyodemografik özellikleri belirlemeye yönelik sorular ve Türkçeye Uyarlanmış Aile Beslenme ve Fiziksel Aktivite Tarama Ölçeği (ABFA-TR) ile toplanmıştır. ABFA-TR ölçeğinden alınan puanlarla çocukların beden kitle indeksi (BKİ) ve bazı sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişkiler, verinin yapısı ve dağılımına göre uygun varyans analizi modeli veya korelasyon analizi ile incelenmiştir. Çalışmaya katılan çocukların yaş ortalaması 7,12±1,23’dir. Çocukların %30,9’u 2. sınıf öğrencisi ve yarısı (%49,3) kızdır. Annelerin %34,6’sı lise mezunu ve %81,6’sı çalışmıyorken babaların %35,3’ü lise mezunu ve %94,4’ü çalışıyordur. Çalışmaya katılan annelerin %50,2’si babaların ise %70,7^si fazla kilolu/obezdir.. Öğrencilerde ise bu oran %37,1dir. Babanın BKİ değeri ile çocukların persentilleri arasında yapılan çoklu uyum analizine göre normal BKİ değerine sahip babaların normal kiloda çocuklarının olduğu, fazla kilolu ve obez babaların fazla kilolu ve obez çocukları olduğu görüldü (χ2=18,014, p=0,006). ABFA ölçeği toplam puan ortalaması ise 59,12±6,34 olarak bulundu. Aileler en düşük puan ortalamasını Çocuk Aktivitesi (4,46±1,38), en yüksek puan ortalamalarını ise Uyku rutini (6,97±1,23), Yiyecek seçimi (6,80±1,05) ve Aile öğünleri (6,71±1,46) alt boyutlarından aldı. Annenin eğitim durumu, çalışma durumu, babanın eğitim durumu ve gelir durumu ile ABFA –TR puan ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar bulundu (p<0,05) ). Çalışmanın sonuçlarına göre ilköğretim öğrencilerine yönelik obezojenik sağlık davranışlarını değiştirme amaçlı müdahale çalışmaları yapılması önerilir.

Anahtar Kelimeler: