Özet:

Türkiye’de öğretmen atamalarında geçmişten günümüze gelene kadar farklı atama usulleri uygulanmıştır. Özellikle son yıllarda öğretmen atamalarında yeni yöntemler uygulanmaya başlanmıştır. Ağustos 2016’da yayımlanan “sözleşmeli öğretmen istihdamına ilişkin yönetmelik” ile öğretmen atamalarında yine değişikliğe gidilmiştir. Bu yönetmelik kapsamında öğretmen adaylarının atanabilmek için Kamu Personeli Seçme Sınavı ve Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinden başarılı olmaları gerektiği gibi sözlü sınavdan da başarılı olmaları gerekmektedir. Bu sınavlardan başarılı olup atanmaya hak kazanan adayların atamaları ise çeşitli yükümlülükleri beraberinde getiren yeni yönetmeliğe göre yapılmaktadır. Bu yükümlülükler arasında mecburi hizmet süresi ve öğretmenliğin statüsü gibi önemli yenilikler ön plana çıkmaktadır. Bu araştırma, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına ve sözleşmeli öğretmen alımında uygulanan sözlü sınav (mülakat) yöntemine yönelik görüşlerinin incelenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma kapsamında öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen ve uzman görüşü alınan görüşme formu hazırlanmıştır. Görüşme formunda öğretmen adaylarına; “Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleriniz nelerdir?”, “Sözleşmeli öğretmen seçiminde uygulanan sözlü sınav (mülakat) yöntemine ilişkin görüşleriniz nelerdir?” ve “Size göre öğretmen atamalarında dikkate alınması gereken ölçütler nelerdir?” soruları yöneltilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Akdeniz Üniversitesi sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dalında öğrenim gören 51 adet öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde betimsel analiz ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesi sonucunda elde edilen bulgulardan çeşitli kategoriler oluşturulmuştur. Öğretmen adaylarının sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri olumlu ve olumsuz olarak iki kategori altında toplanmıştır. Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasını olumsuz bir uygulama olarak değerlendiren öğretmen adaylarının verdiği cevaplar beş alt kategoride toplanırken sözleşmeli öğretmenlik uygulamasını olumlu bir uygulama olarak değerlendiren öğretmen adaylarının verdiği cevaplar üç alt kategoride toplanmıştır. Öğretmen adaylarının öğretmen atamalarında uygulanan sözlü sınav yöntemine ilişkin görüşleri ise sözlü sınavın faydalı olduğu ve sözlü sınavın faydalı olmadığı şeklinde iki kategoride değerlendirilmiştir. Sözlü sınavın faydalı olduğunu düşünen öğretmen adaylarının cevapları dört alt kategoride, faydalı olduğunu düşünen öğretmen adaylarının görüşleri ise üç alt kategoride değerlendirilmiştir. Öğretmen adaylarının, “Size göre öğretmen atamalarında dikkate alınması gereken ölçütler nelerdir?” sorusuna verdikleri cevaplar; öğretmen adayının sahip olması gereken özellikler bağlamında ve öğretmen atama usulü bağlamında olmak üzere iki farklı kategoride değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda; sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çoğunluğu sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına yönelik olumsuz görüş bildirmiştir. Yine sosyal bilgiler öğretmen adayları genel olarak sözlü sınav yönteminin çeşitli sebeplerden dolayı yararlı bir uygulama olmadığını düşünmektedir.

Anahtar Kelimeler: