Abstract:

Sosyal Bilgiler toplumsal yaşama yönelik bir derstir. Bu derste öğrencilere toplumsal yaşamla ilgili temel bilgi, beceri ve değerlerin kazandırılması amaçlanmaktadır. Sözlü tarih Sosyal Bilgiler dersinde öğrencilerin toplumsal yaşamla bütünleşmelerini sağlayan öğretim yöntemlerinden biridir. Sosyal Bilgiler dersinde sözlü tarih yönteminin etkili bir biçimde kullanılması öğrencilerin çeşitli beceri ve değerleri edinmelerine, bağlı olduğu toplumu tanımalarına, tarihe ilgi duymalarına ve Sosyal Bilgiler dersini anlamlandırmalarına katkı sağlar. Bu araştırmada Sosyal Bilgilerde sözlü tarih kapsamında yer alan çalışmalarda nasıl bir eğilim olduğunu belirlemeye yönelik sözlü tarih ile ilgili gerçekleştirilen makaleler incelenmiştir. Araştırmanın temel amacı Sosyal Bilgilerde sözlü tarih kapsamında yer alan makalelerin çeşitli ölçütler bakımından incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi benimsenerek doküman incelemesi kullanılmıştır. Bu kapsamda araştırmada Sosyal Bilgilerde sözlü tarihe yönelik 2013-2022 yılları arasında gerçekleştirilen 24 makale incelenmiştir. İncelenen makalelere TR Dizin, ERIC, EBSCOhost ve Google Akademik veri tabanlarından ulaşılmıştır.  Ulaşılan veriler betimsel analiz yaklaşımıyla çözümlenmiştir. Araştırmada Türkiye’de Sosyal Bilgilerde sözlü tarih kapsamında en fazla 2017 yılında makale yayımlandığı ortaya çıkmıştır. Ancak 2018 yılından itibaren yıllar içerisinde Sosyal Bilgilerde sözlü tarihe yönelik makalelerin sayısında bir düşüş yaşanmıştır. Makaleler daha çok katılımcıların algı, görüş ve tutumlarını belirlemeye yöneliktir. Makalelerde en fazla nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Geçmiş dönemlerde yaşam, sözlü tarih çalışmalarında en çok çalışılan konudur. Yine sözlü tarih çalışmasının uygulandığı makalelerin çoğunda kaynak kişi belirleme kriterinin olmadığı, daha çok rapor/ödev hazırlama etkinliğinin yapıldığı ve sözlü tarih çalışmalarının çoğunun değerlendirilmediği ortaya çıkmıştır. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak Sosyal Bilgilerde sözlü tarih çalışmalarında bir sözlü tarih çalışma rehberi oluşturulması, çalışılan konuların çeşitlendirilmesi, farklı etkinliklerin kullanılması ve bu çalışmaların değerlendirilmesi önerilmektedir.

Keywords: