Özet:

Geometrik metaforlar 60 yılı aşkın bir süredir hile teorisinde kullanılmaktadır. Bu metaforlar içinde en yaygın kullanılanı hile üçgenidir. Hile üçgeni kapsamı, unsurların ikame edilebilirliğini gözden kaçırması, algısallığı, bireyciliği ve tek yönlülüğüyle oldukça sert eleştirilere maruz kalmıştır. Hile üçgeninden sonra geliştirilen farklı modeller, eklemeler ve modifikasyonlarla hile üçgeninin eksikliklerini kapatmaya çalışmış ancak hiçbiri hile üçgeni kadar popüler olamamıştır. Bu çalışmada, hilenin yapısını ve nedenselliğini açıklamada geleneksel bir yaklaşım haline gelen geometrik metafor kullanımından uzaklaşılarak Durumsal Eylem Teorisi'ne (DET) dayalı bir model önerilmektedir. Çalışmanın amacı, hilenin tek boyutlu metaforlarla açıklanamayacak kadar karmaşık ve çok boyutlu bir yapıya sahip olduğunu ortaya koymak ve bu bağlamda hile riskini matematiksel bir formülle ölçen teorik bir model geliştirmektir.

Anahtar Kelimeler: