Özet:

Toplumsal cinsiyete ilişkin olarak ‘kadınlık’ ya da ‘erkeklik’ rollerinin öğrenilmesinin ilk adımları bebeklik döneminde atılır ancak bu iki cinsiyet arasındaki farkı algılama, okul öncesi dönem olan 3-6 yaş aralığında meydana gelir. Bu yaş aralığındaki çocuklar, ailelerinde, çevrelerindeki arkadaşlarında, televizyonlarda ve okul öncesi eğitim kurumlarında bu rollerin nasıl bir dağılım içerisinde gerçekleştiğini görür ve öğrenirler. Temeli çoğunlukla mizaha dayalı olan, çocuklar için eğlence ve vakit geçirme aracı olan çizgi filmlerde de ‘kadınlık’ ya da ‘erkeklik’ rollerine sıklıkla rastlanır. Bu roller yine çizgi film içerisinde yer alan anne, baba, kardeş, arkadaş, komşu gibi karakterler tarafından yansıtılır. Bu çalışmada, kamusal yayıncılık esası gözetilerek yayın yapan TRT Çocuk kanalında yayınlanan Türk yapımı çizgi filmlerdeki karakter yoluyla temsil edilen ‘kadınlık’ ve ‘erkeklik’ rollerinin neler olduğu irdelenmiştir. Bu çizgi filmlerin genel temasına değinilerek hangi sahnelerde hangi davranış biçimlerinin ‘kadınlık’ ve ‘erkeklik’ rolü olarak temsil edildiği göstergebilim ve söylem analizi ile çözümlenmiştir. Sonuç olarak söz konusu çizgi filmlerde gösterilen kadın ve erkek cinsiyetindeki karakterlerin, toplumsal cinsiyet rollerini hem görsel hem de söylem olarak sergilemekte olduğu gözlenmiştir. Yapılan analizler sonucu çizgi filmlerde yer alan anne ve kız karakterlerin toplumsal yapıda kadına atfedilmiş olan rolleri, erkek ve baba karakterlerin ise yine erkeklik rolleri olarak bilinen davranış biçimlerini yerine getirdiği görüldü.

Anahtar Kelimeler: