Atıf Sayısı
4
Görüntüleme
31
İndirme
8
Hz. Peygamber döneminde Mescid-i Nebevî ve Suffa’nın taşıdığı eğitim fonksiyonu kendisinden sonra dinî ilimlerin teşekkül sürecinde ders halkalarında, ilim meclislerinde, evlerde, mescit ve camilerde gerçekleştirilmiş, sonrasında eğitim ve öğretime hasredilmiş mekânlar olarak medreseler de farklı dönemlerde yaygınlaşarak devam etmiştir. Bilhassa 5./11. yüzyıldan 7./13. yüzyıla kadar olan dönem, İslâm dünyasında medreselerin ve diğer eğitim-öğretim kurumlarının tesis edilip iyice yayıldığı bir dönem olmuştur. Büyük Selçuklular devri (1040-1157), İslâm eğitimi tarihi ve özellikle medrese tarihi açısından önemli gelişmelerin yaşandığı bir devirdir. Büyük Selçukluların Türk-İslâm kültür tarihindeki en büyük katkılarından biri ise Tuğrul Bey (1040-1063)’den itibaren İslâm coğrafyasında mescit, medrese, hân, kütüphane, dârüşşifa, ribât ve kervansaraylar inşa edilmesidir. Dolayısıyla bu dönemde sadece siyasî ve askerî değil, kültürel anlamda da önemli gelişmeler yaşanmıştır. Birer yükseköğretim kurumu olarak Nizâmiye Medreseleri’nin Büyük Selçuklu veziri Nizâmülmülk (öl. 485/1092) tarafından kurulması ve İslâm dünyasının farklı bölgelerine yayılması da bu dönemde gerçekleştirilmiştir. Medreselerin kurulmasıyla birlikte hem eğitim hem de kültürel anlamda önemli atılımlar sağlanmış, kurumsal ve kültürel anlamdaki bu gelişmeler Bağdat merkezli kurulan Nizâmiyeler ile devam etmiştir. Ehl-i Sünnet düşüncesinin ve daha özelde Şâfiî fıkhının (ve Eş‘arî kelâmının) güçlendirilerek Bâtınîlik gibi heretik oluşumların faaliyet alanını daraltmak, dönemin önde gelen âlimleri vasıtasıyla Sünnî düşüncenin halka yayılmasını sağlamak, devletin ihtiyaç duyduğu dinî, adlî, idarî ve eğitici kadro ihtiyacını karşılamak, maddî imkânlardan yoksun öğrencilerin eğitim almalarını sağlamak gibi gayelerle Nizâmülmülk, ülkenin farklı bölgelerinde çok sayıda medrese kurup bunları vakıflarla desteklemiştir. Bu kurumların sayısı hakkında kesin bir hüküm vermek zor olsa da bunların fürû‘ ve usûlde Şafiî müntesiplerine hasredildiği aşikârdır. Bu durum medreselerin Nizâmiye Medreseleri ile sınırlı olduğu anlamına gelmemelidir. Zira aynı yıl (459/1067) Bağdat’ta Nizâmiye Medresesi ile birlikte Hanefî mensuplarına yönelik Ebû Hanîfe Medresesi (Meşhedü Ebî Hanîfe) kurulduğu bilinmektedir. Bunların dışında hem devlet adamlarının hem de hayırsever insanların kurduğu daha başka medreseler de mevcuttur. Ancak bu çalışma, Nizâmiye Medreseleri ve bunlar arasından Bağdat Nizâmiye Medresesi’yle sınırlıdır. Çalışmanın Bağdat Nizâmiyesiyle sınırlı olmasının sebebi ise hem hakkında (açılışı, burada görev yapan müderris, muîd ve talebeler vs.) daha fazla malumatın olması hem de vakfiyesinin bir kısmının bazı tarih kaynaklarında zikredilmesidir. Çalışmamızda Nizâmiye Medreseleri’nde okutulan ilimler Bağdat Nizâmiye Medresesi’ne ait vakfiye, bu kurumlarda öğretimde bulunan müderris ve öğrenim gören talebelere ait kimi biyografik verilerden hareketle ortaya konulması amaçlanmaktadır. Hem sözü edilen veriler hem de kuruluş amaçları göz önünde bulundurulduğunda Nizâmiye Medreseleri’nde ağırlıklı olarak dinî (Kur’ân ilimleri, kırâat, tefsîr, hadîs, fıkıh, vs.) ve edebî ilimlerin (sarf, nahiv, lügat vs.) tedris edildiği görülmektedir. Bu ilimler arasından fıkıh ve fıkha dair ilimlerin özel bir ağırlığı olmuştur. Dolayısıyla Nizâmiye Medreseleri, önceliği fıkıh eğitimi olan kurumlardır.
by Hz. The teaching function carried out by the Mosque of Nebevî and Suffa in the period of the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) and the teaching function carried out by the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) and the teaching function carried out by the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) and the teaching function carried out by the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) and the teaching function carried out by the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) and the teaching function carried by the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) and the teaching function carried by the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him). It is 5/11. from the 7th and 13th centuries. The period until the century was a period in which medres and other educational institutions were established and widely spread in the Islamic world. The Great Selchucks Period (1040-1157) is a period where significant developments have occurred in the history of Islamic education and especially in the history of Medrese. One of the greatest contributions of the Great Selçukles to the Turkish-Islamic culture history is the construction of mosques, medrese, hân, library, dârüşşifa, ribât and kervansaray in the Islamic geography from Mr. Tuğrul (1040-1063) . In this period, there have been significant developments not only in political and military terms, but also in cultural terms. He is the one who gives the greatness to the wicked, the one who gives the greatness to the wicked. It was established by 485/1092) and spread to different regions of the Islamic world was also achieved in this period. With the establishment of the Medreses, significant advances have been made both in the educational and cultural sense, and these developments in the institutional and cultural sense have continued with the Nizamiyes established based in Baghdad. In the words of the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him), the Holy Prophet (peace be upon him) and the Holy Prophet (peace be upon him). And if it is difficult to determine the number of these institutions, it is clear that they are inherited in the furou and in the process of the Shafi's monuments. This should not mean that the measures are limited to the measures of the measures. It is known that the same year (459/1067) in Baghdad, along with the Nazamiye Medresesi, was established the Abu Hanîfe Medresesi (Meshhedü Ebî Hanîfe) for the members of Hanefi. But there are also some of them, both the people of the state and the people of the charity. But this study is limited to the Nizamiye Medreses and among them the Baghdad Nizamiye Medreses. The reason that the work is limited to the Baghdad Nishamiah is that there is more information about both (opening, serving here, teachers and requests, etc.) and that some of its foundation is mentioned in some historical sources. In our study, the sciences taught in the Nizamiye Medreses are intended to be revealed by the foundation belonging to the Baghdad Nizamiye Medreses, some biographical data belonging to the teaching and the demands of learning in these institutions. When it comes to the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an and the knowledge of the Qur’an. It has been a special weight of science and fiction between these sciences. Thus, the predecessors are the teachers who have the priority.
Alan : İlahiyat
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
