Özet:

Bu araştırmada, Türkiye’de görme yetersizliği̇ olan bireylerin eğitimi ile ilgili̇ yapılan lisansüstü tezler incelenmiştir. Çalışmada ele alınan tezler Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (YÖKTEZ) resmî sitesinde, 2010-2021 yılları arasında tam metnine erişilebilen lisansüstü tezlerden oluşmaktadır. Sistematik derlemenin kullanıldığı bu araştırmada lisansüstü tezler yayımlandıkları yıl, üniversite, anabilim dalı ve ana disiplin, metodoloji (yöntem, desen, örneklem büyüklüğü, katılımcılar, veri toplama araçları ve veri analizi teknikleri) bakımından sınıflandırılmıştır. Araştırma sonuçları, 2010-2021 yılları arasındaki görme yetersizliği olan bireylerin eğitimi ile ilgili lisansüstü tezlerin en çok 2019 yılında yazıldığını ve 22 farklı üniversitede hazırlandığını göstermektedir. Hazırlanan tezlerin en fazla Gazi ve Atatürk Üniversitelerinde olduğu ve bu üniversiteleri Marmara, Ankara ve Anadolu Üniversitelerinin takip ettiği sonucuna ulaşılmıştır. İncelenen tezlerde en çok tezin görme engellilerin eğitimi ve özel eğitim anabilim dallarında yazıldığı bilgisine ulaşılmıştır. Tezler ana disiplinlere göre sınıflandırıldığında en fazla sosyoloji, dil-Türkçe, öğretim teknolojileri ve fen bilimleri eğitimi ana disiplinlerinde yazıldığı belirlenmiştir. Tezlerde çoğunlukla nicel araştırma yöntemlerinin tercih edildiği nicel araştırma desenlerinden tarama ve tek denekli deneysel desenlerinin, nitel araştırma desenlerinden ise durum çalışmasının en çok tercih edildiği tespit edilmiştir. Lisansüstü tezlere dahil edilen katılımcılara göre çoğunlukla ortaokul öğrencileri, ardından sırasıyla öğretmenler, ilkokul öğrencileri, aileler, okul öncesi öğrencileri ve üniversite öğrencileri ile gerçekleştirildiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: