Özet:

Türkiye’de aile yardımlarını içeren herhangi bir kurumsal sosyal güvenlik kolu henüz oluşturulmamış olmakla birlikte farklı amaçlar çerçevesinde çocukların varlığına bağlı olarak sağlanan çeşitli yardımlar taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, çocukların varlığına bağlı olarak sağlanan Türkiye’deki mevcut yardımlardan 102 sayılı Sözleşme çerçevesinde aile yardımı olarak değerlendirilebilecek yardımların belirlenmesidir. Bu çerçevede farklı kurumlar tarafından çocukların varlığına bağlı olarak sağlanan yardımlar, 102 sayılı ILO Sözleşmesi’nde aile yardımları için belirlenen standartlar dikkate alınarak incelenmiştir. Yardımlar yararlanma koşulları, yardım türü ve yardımlardan yararlanan kişiler gibi özellikleri ile 102 sayılı Sözleşmede aile yardımları için belirlenen yardım yapılacak hal, korunan kimseler ve yapılacak yardımlar için belirlenen asgari standartlar karşılaştırılarak sınıflandırılmıştır. Aile yardımı niteliği taşıyan yardımlar ile yapılacak bazı değişikliklerle aile yardımı olarak sınıflandırılabilecek yardımlara çalışmada yer verilmiştir. Ayrıca farklı sosyal sigorta kolundan verilen bazı yardımların 102 sayılı Sözleşmede asgari standartları belirlenen hangi sosyal güvenlik kolu kapsamına girdiği tartışılmıştır. Çalışma sonucunda aile yardımları sosyal güvenlik kolundan sağlanan en temel yardım olan çocuk yardımı dâhil pek çok aile yardımı uygulamasının Türkiye’de örneklenin bulunduğu tespit edilmiştir. Aile yardımı niteliği taşıdığı tespit edilen yardımların yararlanma koşullarının yeniden belirlenmesi ve bu yardımların sağlandığı kurumsal bir sosyal güvenlik kolunun oluşturulması durumunda mevcut yardımların etkinliği artırılabilecek ve bu yardımlara erişim konusunda fırsat eşitliği sağlanabilecektir.

Anahtar Kelimeler: