Abstract:

Sanayileşmeyle birlikte yaşanan demografik dönüşüm özellikle gelişmiş ülkelerde doğurganlık hızının düşmesine ve yaşlı nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının artmasına neden olmuştur. Yaşlanan nüfusun ülke ekonomilerine özellikle de sosyal güvenlik harcamalarına etkisi olumsuz yönde olmaktadır. İstihdamdaki kadınların çocuk sahibi olmalarını teşvik etmek, yeniden genç bir nüfus yapısına sahip olmak amacıyla ailelere çeşitli yardımlar yapılmaktadır. Sadece nüfus yapısındaki değişimden dolayı değil aynı zamanda gelir dağılımının bozuk olduğu ülkelerde de çocuk yoksulluğunun önlenmesi amacıyla aile yardımları uygulanmaktadır. Uygulanan aile yardımlarının finansman şekli ülkelere göre farklılık göstermektedir. Bazı ülkeler bu yardımları primler ve devlet katkısı ile finanse ederken bazı ülkeler de vergilerle finanse etmektedir. Türkiye’de de halihazırda aile yardımı niteliğinde olan bazı yardımlar yapılmakta ancak resmi olarak uygulanan bir aile sigortası kolu bulunmamaktadır. Bu çalışmada öncelikle aile yardımı niteliğinde olduğu düşünülen yardımlara değinilmiş ve bu yardımlar hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Daha sonrasında Türkiye için bir aile sigortası modeli önerilmiştir. Önerilen model 3 alternatif içermektedir. Yapılan hesaplamalar sonucunda 2015-2075 yılları arasında gelir gider dengesini sağlayacak şekilde aile yardımlarının finansmanında kullanılacak olan prim oranı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, farklı kurum ve kuruluşlar tarafından ailelere yapılan yardımların tek bir çatı altında birleştirilmesi ve bu yardımlara aktarılan kaynakların yeni kurulacak aile sigortası modeline dahil edilmesi ile hem kapsam olarak daha geniş bir kesimin aile yardımlarından faydalanacağı hem de daha etkin bir şekilde bu yardımların finanse edileceği sonucu ortaya koyulmuştur. Anahtar kelimeler: Aile sigortası, aile yardımları, sosyal güvenlik

Keywords: