Özet:

The word “humour” in Arabic has been linked in various sources with the meanings of jokes, latife, entertainment. The word “smile” is used in the Turkish Dictionary as a repayment for humor, defined as “smile, laughing and the purpose of engaging without hurting a person’s behavior” and “the literary type, humor, irony that reveals the laughing aspects of truth.” Mizah, along with the functions of laughing, entertaining and criticism, as a written type also has an important role in the direction of the cognitive, sensual and social development of the individual. The aim of this study is to study the texts in children’s books, which have the ability to influence children’s humor development, in the sense of humor. The data set of the study consists of 15 children's books written and printed in Turkish and translated into Turkish for children in the Gaziantep Metropolitan Municipality's Children's Library. Research is a qualitative research and data is collected using the document examination technique. These books included in the study have been collected by the researcher through the "Evaluation Form of Essential Elements" developed by scanning the area in the summer and the study of the data collection tools of similar studies in other fields. This form includes five elements of humor: visual humour, physical humour, oral humour, written/verbal humour, and mental humour. Humor elements are recorded according to the frequency levels in the books. In the analysis and interpretation of the data obtained under the research, visual analysis was used; in the analysis of the data, the frequency (f) and percentage (%) were used. The study found that all of the children’s books included the elements of humor. The books studied within the framework of the study have been found that when evaluated according to the distribution of the types of humorous elements, the most verbal humorous elements are used, at least the words that include the mental humorous elements are used. According to the findings of the research, it is recommended to conduct more comprehensive studies in which humor is discussed in books.

Anahtar Kelimeler:

Özet:

Dilimize Arapçadan geçen mizah kelimesi çeşitli kaynaklarda; şaka, latife, eğlence gibi anlamlarla ilişkilendirilmiştir. Türkçe Sözlükte mizahın karşılığı olarak gülmece sözcüğü kullanılmış, “eğlendirme, güldürme ve bir kimsenin davranışına incitmeden takılma amacını güden ince alay” ve “gerçeğin güldürücü yanlarını ortaya koyan edebiyat türü, mizah, ironi” biçiminde tanımlanmıştır. Mizah gülme, eğlendirme ve eleştirme işlevleriyle birlikte yazınsal bir tür olarak da bireyin bilişsel, duyuşsal ve sosyal gelişimi yönünden önemli bir işleve sahiptir. Bu çalışmanın amacı, çocukların mizahi gelişimlerini etkileme gücüne sahip olan çocuk kitaplarındaki metinlerin mizah yönünden incelenmesidir. Araştırmanın veri setini, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Güvenevler Çocuk Kütüphanesi’nde bulunan çocuklar için yazılmış ve Türkçe basılmış ve Türkçeye çevrilmiş 15 çocuk kitabı oluşturmaktadır. Araştırma, nitel bir araştırma olup veriler doküman incelemesi tekniğiyle toplanmıştır. Çalışmaya dâhil edilen bu kitaplar araştırmacı tarafından ilgili alan yazın taranarak ve başka alanlarda yapılan benzer çalışmaların veri toplama araçları incelenerek geliştirilen “Mizahi Unsurları Değerlendirme Formu” aracılığıyla toplanmıştır. Bu formda görsel mizah, fiziksel mizah, sözlü mizah, yazılı/sözlü mizah, düşünsel mizah unsurları olmak üzere beş mizah unsuruna yer verilmiştir. Mizahi Unsurları Değerlendirme Formu’nda mizah unsurları kitaplardaki sıklık düzeylerine göre kaydedilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin analizi ve yorumlanmasında betimsel analiz kullanılmış; verilerin çözümlenmesinde frekans (f) ve yüzdeden (%) yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, incelenen çocuk kitaplarının tamamında mizah unsurlarına yer verildiği görülmüştür. Araştırma kapsamında incelenen kitaplar, mizahi unsurlar türlerinin dağılımına göre değerlendirildiğinde en çok sözlü mizah unsurunun yer aldığı cümlelerin kullanıldığı en az ise düşünsel mizah unsurunun yer aldığı cümlelerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırmanın bulguları doğrultusunda, kitaplarda mizahın ele alındığı daha kapsamlı çalışmaların yürütülmesi önerilmektedir.