Görüntüleme
4
Türk parlamento tarihinin en önemli aşamalarından birini teşkil eden Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisinde (TBMM) yer alan mebuslar birbirlerinden faklı dünya görüşüne ve fikirlere sahipti. Sözü edilen bu farklılığa rağmen bir ayrılığa düşülmemiş, ortak payda vatan topraklarının savunulması ve bağımsız yaşama ülküsü olduğu için topyekûn bir mücadele verilerek Millî Mücadelenin askeri safhası başarıyla tamamlanmıştır. 1 Nisan 1923 tarihinde seçimlerin yenilenmesi kararından sonra yapılan seçimlerde Millî Mücadele saflarında yer alan Trabzon’dan İkinci TBMM’ye 7 mebus katılmaya hak kazanmıştır. Bunlardan biri de Mehmet Rahmi Bey idi. Meclis faaliyetlerine bakıldığında, Mehmet Rahmi Bey’in görece etkin bir mebusluk kariyeri olduğunu söylemek mümkündür. TBMM’ye sunduğu kanun teklifleri, takrirleri ve Meclisteki konuşmaları onun ülke meselelerini yakından takip ettiğini göstermektedir. TBMM içerisinde esasen başından beri var olan muhalefet modernleşme hareketleri ile birlikte yeni bir boyut kazanmıştır. Meclis içerisindeki muhalif mebuslar Cumhuriyet Halk Fırkasından istifa ederek, Cumhuriyet döneminin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasını kurmuştur. Trabzon mebusu olan Mehmet Rahmi Bey de Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasına katılan mebuslar arasında yer almıştır. Cumhuriyet döneminin ilk muhalefet partisine dahil olan Mehmet Rahmi Bey, çok partili hayata geçiş denemelerinden bir diğeri olan Serbest Cumhuriyet Fırkasına da yakın bir profil çizmiştir. Bu durum onun muhalif yanını göstermesi açısından önemlidir. Mebusluk kariyeri bittikten sonra memuriyete geri dönen Mehmet Rahmi Bey 1952’de vefat etmiştir. Bu çalışmada ağırlıklı olarak TBMM arşivinden faydalanılarak Mehmet Rahmi Bey’in Meclis Faaliyetleri, mebusluk kariyeri ve siyasi yönü incelenmiştir.
The deputies in the First Turkish Grand National Assembly (TGNA), which constituted one of the most important stages of Turkish parliamentary history, had different world views and ideas. Despite these differences, the military phase of the National Struggle was successfully completed with an all-out struggle since the common denominator was the defence of the homeland and the ideal of living independently. On 1 April 1923, in the elections held after the decision to renew the elections, 7 deputies from Trabzon, who took part in the National Struggle, were entitled to participate in the Second Grand National Assembly. One of them was Mehmet Rahmi Bey. In view of his parliamentary activities, it is possible to say that Mehmet Rahmi Bey had a relatively active parliamentary career. The bills of law and motions he submitted to the TGNA and his speeches in the Parliament show that he closely followed the issues of the country. The opposition within the Grand National Assembly of Turkey, which had existed since the beginning, gained a new dimension with the modernisation movements. The opposition deputies in the Parliament resigned from the Republican People’s Party and founded the Progressive Republican Party, the first opposition party of the Republican era. Mehmet Rahmi Bey, a deputy from Trabzon, was among the deputies who joined the Progressive Republican Party. Mehmet Rahmi Bey, who was a member of the first opposition party of the Republican era, also drew a profile close to the Free Republican Party, which is another attempt to transition to multi-party life. This situation is important in terms of showing his opposition side. Mehmet Rahmi Bey, who returned to civil service after his parliamentary career ended, died in 1952. In this study, Mehmet Rahmi Bey’s parliamentary activities, his career as a parliamentarian, and his political side are analysed mainly by making use of the TBMM archive.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
