Özet:

Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı sonunda dramatik bir şekilde çöküşü ile ülke işgale uğramış ve işgale karşı verilen bağımsızlık savaşı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulması ile sonuçlanmıştır. İsmail Safa (ÖZLER) Bey milletvekili, vali ve bakan olarak, bu mücadelede aktif olarak yer almıştır. Millî mücadelenin sonunda devletin kurulması ve kurumsallaşması aşamasında önemli katkılarda bulunmuştur. İsmail Safa Bey, I. TBMM için 1920 yılında yapılan seçimlerde Mersin milletvekili seçildi. 8 Mayıs 1920 tarihinde TBMM’ye katılarak yasama faaliyetlerine başladı. Aynı dönemde, 5 Ağustos 1920’de yapılan Pozantı Kongresi’nde Adana Vilayet merkezinin Pozantı’ya taşınması kararlaştırıldı. Bu kongrede, İsmail Safa Bey, Adana Valiliği’ne vekâleten atandı. 1923 yılında yapılan II. TBMM seçimlerinde 239 ikinci seçmen oyu alarak Adana mebusu seçildi.11 Ağustos 1923 tarihinden itibaren 1927 yılına kadar mecliste milletvekili olarak görev yaptı. 1939 yılında yeniden milletvekili seçildi. 1940 yılında milletvekili iken öldü. İsmail Safa Bey, Kurtuluş Savaşı döneminin son ve cumhuriyet döneminin ilk Millî Eğitim bakanıdır. Bakan olduğu süre içerisinde, İlköğretim Kanunu yapmak, Türkiye Bilim kurulunu toplamak gibi önemli çalışmalarda bulunmuştur. Eğitim hayatıyla ilgili olarak, öğretmen yetiştirme, yatılı okullar, yabancı dil eğitimi ve uygulamalı eğitim alanlarında yeni düzenlemeler yapılmasına katkı sağlamıştır. Bu çalışmada İsmail Safa Bey’in yaşam öyküsü, görevleri ve düşünce hayatı incelenmiştir. Bu araştırmada, Osmanlı ve cumhuriyet dönemi arşiv belgeleri, TBMM tutanakları, dönemin süreli yayınları, hatıralar ve araştırma eserlerden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: