Özet:

İlgili alanyazın incelendiğinde yaklaşık 65 yıldır kurum bakımı altındaki çocukların duygusal, sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarını belirlemek üzere araştırmaların yapıldığı görülmektedir. Fakat çocuklar yasa gereği 18 yaşına geldiklerinde bu kurumdan ayrılmaktadırlar. Bu ayrılış sonrasında bu bireylerle yapılmış çok az çalışma bulunmaktadır. Bu doğrultuda; Yetiştirme yurdunda büyümüş kız çocuklarının, yurttan ayrıldıktan sonra aile ve annelik kavramlarını nasıl tanımladıkları, yurttaki yaşanmışlıklarının onları devam eden yaşantılarında nasıl etkilediğini kendi bakış açılarından ortaya koymak bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Bu araştırma nitel bir çalışmadır. Çalışmanın katılımcıları, amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Çalışmanın katılımcıları, yetiştirme yurdunda kalmış ve daha sonra oradan ayrılarak evlenmiş çocuk sahibi olmuş kadınlardan oluşmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış soru formu kullanılmıştır. Soru formu cevaplanmış olarak altı anneden geri dönmüştür. Araştırmanın örneklemini altı anne oluşturmuştur. Yarı yapılandırılmış soru formunun oluşturulması için öncelikle ilgili literatür incelenmiş, bu konuda çalışmakta olan uzmanlarla görüş alışverişinde bulunulmuştur. Ardından formun ilk taslağı olarak sorular oluşturulmuş ve bir kişi ile pilot bir görüşme yapılmıştır. Pilot görüşme sonunda soru formu yeniden düzenlenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan annelere kendi istekleri doğrultusunda kod adı verilmiştir. Araştırma da elde edilen bulgular üç ana tema etrafında organize edilmiştir. Bunlar; 1- Yurt anıları 2-- Anne olmak 3- Kurum bakımı altında büyümenin çocuk yetiştirmeye etkisi’ olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda; katılımcı annelerin tamamının cevaplarında çocukluğuna dair hafızasındaki anıların hüzün, sevgi arayışı, yalnızlık, acı, şiddet ve istismar içerdiği görülmüştür. Katılımcı annelerin yurtta kaldığı süre boyunca öğretmenlerinin eğitimle ilgili kararlılığı ve onların anne-baba gibi olması dışında iyi bir anılarının olmadığı tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, uluslararası alanda belirlenen çocuk koruma politikalarını ortaya koyarak yeni modeller geliştirmek, bu modeller üzerinden sürekli denetimler ve eğitimler yaparak güncel durumu takip etmek ve gerekli önlemleri zamanında almak hususunda öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: