Özet:

Bu çalışmanın amacı ortaokul matematik öğretmeni adaylarının Model Oluşturma Etkinliği (MOE) tasarlama yeterlikleri, problem çözmeye yönelik inançları ve problem kurmaya yönelik öz-yeterlik inançları düzeylerinin cinsiyet ve genel akademik not ortalamasına (GANO) göre değişimi ve aralarındaki ilişkileri belirlemektir. Türkiye’de 64 ortaokul matematik öğretmeni adayının katılımıyla tasarladıkları modelleme etkinlikleri MOE yeterliklerine ilişkin “MOE tasarlama prensiplerine uygunluk kriterleri” bağlamında oluşturulmuş bir puanlama anahtarı aracılığı ile değerlendirilmiştir. Diğer yandan öğretmen adaylarının problem çözmeye yönelik inançları için 24 maddeden oluşan bir ölçek ve problem kurmaya yönelik öz-yeterlik inançları için 26 maddelik bir ölçek uygulanmış olup verilen yanıtlar nicel yöntemlerle analiz edilmiştir (tek yönlü çoklu varyans analizi, korelasyon analizi, çoklu regresyon testi). Elde edilen bulgular, öğretmen adaylarının MOE tasarlama yeterliklerinin genelde yüksek düzeyde, problem çözmeye yönelik inançları ve problem kurmaya yönelik öz-yeterlik inançlarının genelde orta düzeyde olduğunu göstermektedir. Modelleme yeterliliklerinin modelleme problemleri üzerine çalıştıkça geliştiğini ve matematiksel modellemeye yönelik deneyimin matematiksel modelleme yeterliklerini etkilediği sonucuna ulaşan çalışmalardan yola çıkarak öğretmen adaylarının aldıkları matematiksel modelleme dersinde matematiksel problemlerin çözülmesi ve bu çözümlerin öğretilmesi için modelleme problemlerinin kullanılmış olmasının bu duruma etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. MOE tasarlama yeterlikleri, problem çözmeye yönelik inançları ve problem kurmaya yönelik öz-yeterlik inançları doğrusal kombinasyonlarının anlamlı bir farklılık göstermediğini ancak öğretmen adaylarının problem çözmeye yönelik inançları ile problem kurmaya yönelik öz-yeterlik inançları arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının problem çözme ve kurmaya yönelik inançlarının MOE tasarlama yeterlikleri ile ilişkinin olmaması onların daha önceki rutin matematik problem çözmeye yönelik deneyimlerinin daha ağırlıklı olmasından dolayı oluştuğu düşünülmektedir. Diğer yandan matematiksel modelleme süreci temel olarak bir problem çözme süreci olarak ele alındığından öğretmen adaylarının bu inançlarının MEA tasarım yeterliği ile ilişkili olması beklenmiştir. Bu durumu daha detaylı inceleyebilmek ve altında yatan nedenleri ortaya koyabilmek için öğretmen adayları ile nitel araştırmaların yapılması önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler: