Özet:

Toplumsal cinsiyet rolleri, toplumun belirlediği ideal kadınlık ve erkeklik algısına göre belirlenmiş rollerdir. Toplumsal cinsiyet rolleri anlayışının belirlenmesinde kültürel aktarım ve kuşaklararası aktarım son derece etkilidir. Dönemsel olarak toplum/topluluk yapılarında meydana gelen jenerasyon farkları, bu kuşakların üyeleri arasında benzer toplumsal cinsiyet anlayışlarını ortaya çıkarmıştır. Bu nedenle, çalışma kapsamında örneklem yalnızca kadınlar olarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında İzmir ili Şirinyer semtinde yaşayan farklı kuşaktan (X, Y ve Z) kadınların toplumsal cinsiyet rolleri anlayışı ve kuşaklar arası değişimi ele alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda bu kapsamdaki eğilimler ve değişimler “aile içi ilişkiler, toplumsal cinsiyet rolleri, ev içi emek, ataerkillik” olarak belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre geleneksel cinsiyet rolleri ev içi emek ve çocuk bakımı konusunda kuşak farkı olmaksızın kadınlara daha fazla sorumluluk yüklemektedir. Özellikle çalışan kadınlar hem hane ekonomisine katkı sağlamak hem de hane içi düzenin devam etmesi için ev içi emeği sürdürmek zorunda kalmaktadır. Bu nedenle çalışma hayatına dahil olan kadınlar aynı zamanda hane içinde geleneksel toplumsal cinsiyet rollerinin kendilerine yüklediği sorumlulukları yerine getirmeleri beklenmektedir. Aile içindeki iktidar ilişkileri, yetiştirme tarzları ve çocuk bakımı, kadınların toplumsal cinsiyet rollerine dair anlayışlarını etkileyen en önemli unsurlardır. Ayrıca kuşaklararası toplumsal cinsiyet rolleri aktarım sürecinde ve toplumsal cinsiyet eşitliği noktasında eğitim, teknoloji, yeni medya vb. gibi faktörler gençlerin (Z Kuşağının) toplumsal cinsiyet anlayışının belirlenmesinde etkili olmaktadır.

Anahtar Kelimeler: