Özet:

Sir Frederick Stanley Maude (1864-1917), İngilizler tarafından Birinci Dünya Savaşı sırasında Irak Seferî Kuvvetlerinin kaderini değiştiren komutan olarak bilinmektedir. Tümgeneral Maude, Ağustos 1916 ayı sonlarında Korgeneral Sir Percy Lake’in yerine Irak’taki İngiliz Seferî Kuvvetleri Başkomutanlığına getirilirken, rütbesi de bu görev itibariyle geçici süreliğine Korgeneralliğe yükseltilmişti. Bu dönemde İngiliz-Hint Ordusu Dicle ve Fırat nehri boyunca savunma durumunda idi. General Maude, kısa bir süre içerisinde emrindeki birliklerin eğitimi ve yeniden düzenlenmesi çalışmalarını tamamlarken, 6.Ordu Komutanı Halil (Kut) Paşa’nın birlikleri ise giderek zayıflamaktaydı. Osmanlı Başkomutanlık Vekâleti, 29 Nisan 1916’da kazanılan Kut zaferinden sonra yaklaşık yedi ay süren İngiliz hazırlıklarını görmezden gelerek, yeni bir İngiliz taarruzuna karşı yeterli derecede hazırlık yapmamış ve Dicle üzerindeki kuvvetlerinin bir kısmını Almanya’nın isteği üzerine İran üzerine göndererek, kuvvetlerini azaltma yoluna gitmişti. 1916 Aralık ayı başı itibariyle İngilizlerin ön hazırlık dönemi tamamlanmış ve 12 Aralık 1916 itibariyle General Maude’un Bağdat hedefli taarruzu başlamıştı. İngiliz birliklerinin Dicle nehri boyunca ilerlemesi karşısında Albay Kâzım Bey (General Karabekir) komutasındaki 18.Kolordu’ya bağlı Osmanlı birlikleri büyük bir fedakârlık ve kahramanlık örneği göstermiştir. Ancak General Maude’un askerleri tarafından 22 Şubat 1917’de Felâhiye, 24 Şubat 1917’de Kut, 27 Şubat 1917’de Aziziye işgal edilmiş ve nihai olarak 11 Mart 1917 tarihi itibariyle de Bağdat ele geçirilmişti. Bağdat’ın düştüğü ve General Maude’un birliklerinin başında muzaffer bir edayla Bağdat’a girdiği haberi, sadece Britanya İmparatorluğu ile sınırlı kalmamış, bütün İtilâf Devletleri tarafından büyük coşkuyla karşılanmıştı. Bu zaferin ardından 12 Mart 1917 günü Savaş Bakanlığı tarafından General Maude artık Korgeneralliğe resmen atandı. General Maude tarafından 19 Mart 1917’de Bağdat vilayeti halkı için Londra’da Sir Mark Sykes tarafından kaleme alınan bildirge yayınlandı. Bahse konu bildiride “Ordularımız sizin kentlerinize fatih veya düşman gibi değil, kurtarıcı gibi gelmişlerdir,” açıklaması yapılmakta idi. 18 Kasım 1917’de koleradan Bağdat’ta vefat eden General Maude, İngilizler tarafından hâl⠓Bağdat Fatihi” olarak anılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: