Özet:

Hat sanatı; Arap alfabesiyle yazılan İslam kaligrafisini ifade etmekle birlikte Türk- İslam sanatları içerisinde çok önemli bir yere sahiptir. İslam kaligrafisiyle sanatını icra edenlere hattat adı verilir. Hat sanatının tarihsel gelişimi kendisini Kur’an-ı Kerim’in indirilmesiyle birlikte yine Müslümanların kutsal kitabı Kur’an üzerinden göstermiştir. Geleneksel Türk el sanatları içerisinde seçkin bir yere sahip olan Hüsn-ü Hat sanatının zirveye ulaşması, Osmanlı döneminde var olan Hat sanatkârlarının eliyle olmuştur. Zaman içerisinde Türk hat sanatı ile ilgili şu söz darbımesel olmuştur. “Kur’an Mekke’de indi, Mısır’da Okundu ve İstanbul’da yazıldı”. Osmanlı dönemi hat sanatkârları bu ulvi sanata olan hizmetlerini günden güne arttırmak suretiyle baş eserlerini meydana getirmişlerdir. Bu Osmanlı dönemi sanatkârları disiplinli bir eğitim ve öğretim yöntemiyle hat sanatının devamını da sağlamışlardır. Bu disiplinli çalışma yöntemi Osmanlı devletinin son döneminde ve Cumhuriyet Türkiye’sinde de Hattat Hamid Aytaç’la devam etmiştir. Cumhuriyet döneminde Hamid Aytaç pratik hayatta bir değeri kalmayan hat sanatının bir sanat dalı olarak kalması için üstün gayretler harcamış ve son yüzyılın çok önemli bir hattatı olarak tarih sahnesinde yerini almış bir sanatkârdır. Bugün hat sanatı yeni nesil arasında itibar görüp yok olmaktan kurtulmuş olmasını biz Hattat Hamid’e borçluyuz. Bu çalışmayı yapmaktaki birinci gayemiz; Hat sanatımızın son yüzyıldaki en büyük sanatkârlarından birisi olan Hamid Aytaç’ı unutulmaktan kurtarıp Türk hat sanatımıza yapmış olduğu önemli katkıları göz önüne çıkarmaktır. Hat sanatı çok meşakkatli bir sanat dalı olmakla birlikte ayrıca Arap harflerinin bir musikisi ve raksıdır. Arap harfleri büyük sanatkâr Hamid Aytaç’ın ellerinde bir kamış kalemle adeta bir ressamdan daha öte estetik biçimler almışlardır. Hamid Aytaç bütün hayatını hat sanatına adamış, bunu bir iş olmaktan öte, kendisinin bu dünyaya bu iş için geldiğini düşünüp, yapmış olduğu çalışmalarıyla adeta bu sırrı ifşa etmiştir. Hattat Hamid 20. Yüzyılda İslam sanat ve medeniyetine damgasını vuran, hat sanatını yeniden canlandıran ve yetiştirdiği talebelerle de bu sanatın devamını sağlayan kendileri de bu sanatın zirvesine tırmanmış bir üstattır. Bu çalışmamızda literatür taraması yapılarak Hattat Hamid Aytaç’ın hat çalışmalarını ve günümüze etkilerini inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler: