Görüntüleme
11
Vakıflar, Osmanlı Devleti’nin toplumsal ve ekonomik hayatını şekillendiren dinî-hukukî bir müessesedir. Vakıflar temelde, yapılan hayır işleri sayesinde Allah’ın rızasını kazanmak, tüm insanlığa ve diğer canlılara fayda sağlamak için kurulmuş sosyal kurumlardır. Bu bağlamda, tarihte büyük bir medeniyet kuran Osmanlılar, kendisinden önce kurulan Türk-İslam devletlerinden miras aldığı vakıfların gelişimine ve bu hayır kurumlarının çeşitlenerek sosyal yaşamın her alanına yayılmasına önemli katkılar sağlamışlardır. Osmanlı Devleti’nde neredeyse tüm kamu hizmetleri vakıflar aracılığıyla yapılmıştır. Nitekim yolların, köprülerin yapımı gibi kamu işleri, hastanelerin inşası ve muhtaç insanlara yardım gibi sosyal yardımlaşma faaliyetleri, eğitim ve öğretim hizmetlerine dair ücretler, medrese ve kütüphanelerin yapımını teminat altına almaya yönelik kültürel işler, medrese öğrencilerinin her türlü bakımı ve cami inşası gibi dinî hizmetler vakıflar tarafından yerine getirilmiştir. Vakıflar devlet tarafından sürekli kontrol edilmiş ve bu denetimin temel dayanağı da vakıf görevlileri tarafından tutulan muhasebe kayıtları olmuştur. Vakıfların gelir ve giderlerinin muhasebesinin kayıt altına alındığı bu defterlere ise vakıf muhasebe defterleri ismi verilmiştir. Bu çalışmada, Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Mehmet’in hayatı ve ölümünden sonra babasının onun adına kurmuş olduğu Şehzade Külliyesi’ndeki birimlere ait vakıfların gelir-gider kayıtları ve söz konusu vakıfların işleyişi, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri bünyesinde yer alan Osmanlı Arşivi’ndeki TS. MA.d 4789 numaralı ve H. 1077/M. 1666 tarihli vakıf muhasebe defterindeki verilerden hareketle ayrıntılı bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Waqfs were religious-legal institutions that shaped the social and economic life of the Ottoman Empire. Essentially, waqfs were social institutions established to gain the favour of Allah through acts of charity and benefiting all humanity, and other living beings. In this context, the Ottomans, who built a great civilization in history, made significant contributions to the development of waqfs inherited from previous Turkish-Islamic states and to the diversification and spread of these charitable institutions in every aspect of social life. In the Ottoman Empire, almost all public services were carried out through waqfs. Indeed, public works such as road and bridge construction, social aid activities such as building hospitals and helping the needy, educational services, cultural tasks aimed at ensuring the construction of madrasas and libraries, all aspects of care for madrasa students, and religious services such as mosque construction were performed by waqfs. Waqfs were continuously monitored by the state, and this oversight was primarily based on accounting registers kept by waqf officials. These registers, which recorded the income and expenses of the waqfs, were named waqf accounting registers. This study presents in detail the income and expenditure records and the functioning of the waqfs belonging to the units of the Şehzade Complex, established by Suleyman the Magnificent in the name of his son, Prince Mehmed, after his death. The study is based on the data from the waqf accounting register numbered TS. MA.D 4789 and dated H. 1077/M. 1666, located in the Ottoman Archive within the Presidency State Archives.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Hukuk; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
