Özet:

Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi, 19. yüzyılda yaşamış ve klasik şiir geleneği doğrultusunda eserlerini yazmış bir isimdir. Hayatı hakkında bilgiler çok sınırlıdır. Bursalı Mehmed Tahir’in Osmanlı Müellifleri adlı eserindeki bilgiler ve matbu-el yazması eserlerinde kendine dair söyledikleri onu tanıma hususunda yardımcı olmaktadır. Doğum tarihi bilinmeyen şair, Elbistan’da âlim-kadı yetiştirmede dikkat çeken Yemlihâ-zâde ailesine mensuptur. Kadılık makamında görev yapmış ve 1294/1877 yılında Kayseri kadısı iken vefat etmiştir. Mevlevî olan şair, Arapça ve Farsçaya çok hâkimdir. Özellikle Arapça yazdığı metinler ve şerhler dikkat çekicidir. İslamî ilimlere vakıf olan Mustafa Kâmil Efendi’nin, bu ilimlerde ortaya konulmuş eserleri okuduğu, hadis ve fıkıh gibi alanlarda eserler kaleme aldığı görülmektedir. Ayrıca onun eserlerine bakıldığında, şerhleri dolayısıyla şârihlik yönünün bulunduğu, hatta şairliğinden daha ön planda olduğu anlaşılmaktadır. İslam edebiyatında meşhur eserleri (İmam Bûsîrî’nin Mudariyye Kasidesi, Ka’b bin Züheyr’in Kaside-i Bürde, Kasidetü’l-Bürde adlarıyla bilinen Bânet Suʿâd kasidesi vd.) şerh etmekle birlikte kendi kasidesini de şerh eden müstesna isimlerden biridir. Şerhlerini çoğunlukla Arapça yapsa da Türkçe yazdığı şerhleri de vardır. Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi, pek çok nazım ve nesir formunda esere sahiptir. Bunların bir kısmına ulaşılamazken bir kısmıyla ilgili de herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmada ise kendisinden hak ettiği kadar bahsedilmemiş şair/şârih ile ilgili bir takım bilgiler verilerek onun tanınmasına katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: