Abstract:

Hukuk insan hak ve özgürlüklerini koruyan ve geliştiren bir ilkelerin toplamıdır. Bu ilkelerin en başat olanı ise hukuk devletidir. Biz hukuk devletini demokratik devleti de içine alacak şekilde düşünmekte ve genişletmekteyiz. Buradan karşımıza anayasal demokrasi çıkmaktadır. Anayasal demokrasi anayasal devlet ile demokratik devletin birleşimidir. Hukuksal bir birleşim olan anayasal demokrasi her iki olgunun, yani anayasal devlet ve demokratik devletin, ahlaki temellerini içermektedir. Anayasal devletin ahlaki temeli anayasacılıktır. Anayasacılık iktidarın sınırlandırması ve hak ve özgürlüklerin güvenceye bağlanmasıdır. Dolayısıyla anayasacılığın özü denge ve denetimdir. Demokratik devletin ahlaki temeli ise çoğulcu demokrasidir. Çoğulcu demokrasi sanıldığı gibi yönetime ilişkin bir irade daralması değildir; aksine çoğulcu demokrasi bir irade genişlemesidir. Zira çoğulcu demokraside çoğunluğun yönetim hakkı korunmakla birlikte azınlıkta kalanların hak ve özgürlükleri ve ileride çoğunluk haline gelme potansiyelleri göz ardı edilmemektedir. Şu hâlde anayasal demokrasi anayasal devlet ile demokratik devletin zoraki bir birleşimi değildir. Anayasal devlet ile demokratik devlet yönetime yönelik bir madalyonun iki yüzü gibidir. Biri olmadığı takdirde yönetim demokratik hukuk devleti niteliğini yitirir. Son olarak kanımızca anayasal demokrasi gerek ülkemizde gerek dünyada bir anlam ve uygulama aşınmasına uğramaktadır. Amacımız gelinen noktada hukukun evrensel ilkelerine yeniden dikkat çekmektir.

Keywords: