Özet:

Sivil toplum kavramı, modern anlamıyla yani devletin dışında, özerk, gönüllü, çoğulcu ve ekonomik çıkar elde etme amacı gütmeyen yapı olarak 1980’lerde tüm dünyada yeniden gündeme gelmiştir. Bu bağlamda Türkiye’de de 1980’lerin ikinci yarısından sonra tartışılmaya başlanmış ve 1990’larda artan oranda önem kazanmıştır. Hem siyasi bir alan olarak devlet, hem de sivil toplum, demokrasi kavramıyla ilişkili bir biçimde ele alındığında daha anlamlı hale gelecektir. Çünkü devlet-sivil toplum ilişkisinde belirleyici faktör demokrasidir. Devletin siyasal iktidarının, demokratik eksende hareket etmesi, sivil toplumu geliştireceği gibi; gelişen bir sivil toplum da devletin demokratik yapısını besleyecektir. Dolayısıyla, bu çalışmanın amacı, devlet-sivil toplum ilişkisini demokrasi açısından ele almak; sivil toplum-demokrasi ve devlet-demokrasi ilişkisini karşılıklı etkileşim ekseninde ele almaktır. Devlet-sivil toplum ilişkisinin demokratik ve hukuksal bir düzlemde işlemesi; devletin daha şeffaf, keyfi yönetimden uzak ve çoğulcu olmasını sağlayacaktır. Sivil toplumun, devlet tarafından toplumsal kararların alımına katılması, devlet-sivil toplum ilişkisini güçlendirerek siyasal iktidarın meşruluğunu pekiştirecektir. Devlet-sivil toplum ilişkisinde; gerek devletten kaynaklanan, gerekse sivil toplumdan veya siyasi kültürden kaynaklanan çeşitli sorunların ortaya çıktığı görülmektedir. Özellikle demokrasinin tam özümsenmediği devletlerde ve demokratik bir özellik göstermeyen sivil toplum yapısında, bu sorunların daha da arttığı görülmektedir. Ancak devlet ile sivil toplumun, birbirlerine karşı oldukları ve çatıştıkları bir yapıdan ziyade, birbirleriyle etkileşim içinde oldukları ve işbirliği içerisine girdikleri bir yapıda olmaları önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler: