Özet:

Türkçe, dünyada en çok konuşulan diller sıralamasında beşinci sırada olmasına rağmen, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında kapsamlı bir sistem geliştirilmesinde pek çok dile göre yetersiz kalındığı bilinmektedir. Dünyanın küreselleşmesi ve teknolojik gelişimler sonucu milletler arasındaki etkileşim biçiminin değişmesi, ikinci dil öğretimi ile ilgili çalışmaların önemini daha da artırmaktadır. Son yıllarda ikinci dil olarak Türkçe öğretimi alanında yapılan çalışmaların artmasıyla birlikte Türkçe, dünyada en çok öğrenilen diller arasına girmiştir. Dil öğretiminde kullanılan geleneksel yöntemler, modern zaman insanının ihtiyaçlarına cevap vermemektedir. Yapılandırmacı eğitim kuramına göre, bilginin yapılandırılarak öğretilmesi, öğrenmenin kalıcılığını artırmaktadır. Türkçenin ikinci dil olarak öğretilmesinde de ortaya konulacak özgün ve çoklu zekâ kuramına göre yapılandırılmış yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Dil öğretiminin, kültürden ayrı düşünülemeyeceği bilinmektedir. Nitekim 2018 yılında Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Metnine eklenen kısımlar, dil öğretiminde kültürel ögelerin artırılmasına yönelik önerileri barındırmaktadır. Türkçe öğretiminde de engin Türk kültür ögelerinin dil öğretimine önemli bir katkı sunacağı açıktır. Türk halk kültürü, bir dile dair en yalın ifadeleri barındırması açısından Yabancılara Türkçe öğretiminde mutlaka kullanılması gereken temel bir kaynaktır. Halk kültüründeki dilin en yalın hâli de türkülerde karşımıza çıkmaktadır. Yabancılara Türkçe öğretiminde kelime, kavram, deyim, atasözü, kalıp ifade ve dil bilgisi öğretiminde türkülerin önemli bir kaynak olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada türkü coğrafyasının genişliği nedeniyle Tokat türküleri örneklem olarak seçilmiştir. Çalışma, repertuvarda yer alan 113 Tokat türküsü ile sınırlandırılmış bu türküler taranarak deyim öğretiminin yapılabileceği B1 ve B2 seviyesinde kullanılabilecek 10 deyim tespit edilmiştir. Deyimlerin tanım ve açıklamaları verildikten sonra, bu deyimlerin yabancılara Türkçe öğretirken hangi bağlamda ve hangi dil becerisine uygun kullanılabileceğine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: