Özet:

Toplumsal anlamda ‘değerler’, nesilden nesle aktarılan temel ilkeleri ifade etmektedir. Değerler 2018 Türkçe Öğretim Programında yer alan temel konulardan birisini de oluşturmaktadır. Programda adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik gibi ilkeler kök değerler arasında gösterilmektedir. Ana dili öğretimi özelinde düşünüldüğünde, Türkçe dersinde metinler aracılığı ile bu değerleri öğrencilere edindirmek, metinler üzerinde tartışarak öğrencileri değerlerin önemi hakkında düşündürmek mümkün görünmektedir. Türkçe dersinde seçilen metinlerin edebî değerinin yüksek olması, amaca hizmet edilecek şekilde seçilmesi önem arz etmektedir. Seçilebilecek metin türlerinden birisi de akıcı anlatımı ve halk söyleyişlerinin zenginliği ile kaleme alınmış veya günümüze kadar dilden dile söylenerek gelmiş olan halk edebiyatı şiirleridir. Halk edebiyatına damga vurmuş olan isimlerden biri de “Karaoğlan” olarak da tanınan Karacaoğlan’dır.Karacaoğlan, doğum ve ölüm tarihi net olarak bilinmemekle birlikte 17. yüzyıl Anadolu sahasında yaşamını sürdürmüş olan halk edebiyatının ve özellikle sözlü geleneğin önde gelen isimlerinden biri olmuştur. Sanatçı, eserleri ile farklı coğrafyalarda yaşayan toplumları etkilemiş, yazdığı şiirler dilden dile söylenerek günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır. Karacaoğlan koşma, türkü, destan, semaî, varsağı gibi farklı türlerde şiirler kaleme almıştır. Söylediği şiirleri genellikle doğaçlama olarak dile getirmiş, şiirlerinde gezdiği coğrafyalarda gördüğü doğayı, gönlünü kaptırdığı güzelleri ve az miktarda da olsa devrinin olaylarını canlı ve coşkulu bir aktarımla yazmıştır. Karacaoğlan genellikle lirik şiirler kaleme almış, eserlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır. Yaşadığı devir hakkında da şiirler söyleyen Karacaoğlan, bu tür şiirlerinde eğitici, öğüt veren, inandığı değerleri dile getiren bir üslûp kullanmıştır.Bu araştırmanın amacı da Karacaoğlan şiirlerinde yer alan değerleri 2018 Türkçe öğretim programı doğrultusunda incelemek, bu değerlerin hangi ifadelerle dile getirildiğini tespit etmektir. Çalışma belirtilen amaç doğrultusunda doküman analizi yöntemi ile yapılmış; incelenen Karacaoğlan şiirleri Müjgan Cumbur tarafından kaleme alınan “Karacaoğlan: Koşmalar- Varsağılar- Semaîler- Destanlar- Türküler isimli kaynaktan alınmıştır..

Anahtar Kelimeler: