Özet:

Sağlık hizmetlerine hızlı ve kolay erişim, nitelikli, eşit ve ücretsiz hizmet sağlık kurumlarının yükümlülükleri arasındadır. Sağlığına dikkat ederek buna uygun bir yaşam tarzını sürdürmek, olası hastalıklar konusunda bilgili olmak, sağlığına zarar veren alışkanlık ve davranışlardan uzak durmak, hastalandığında zamanında sağlık kurumlarına gitmek ise bireyin yerine getirmesi gereken sorumlulukları arasındadır. Bu araştırmanın amacı; sağlık okuryazarlığının bireylerin sağlıklı yaşam davranışı ve sağlık eğitimi bilinç düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemek ve Covid-19 geçirmiş olmanın tüm bu değişkenlere etki düzeyini saptamaktır. Araştırmada genel tarama modelleri arasında yer alan kartopu örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın örneklemini 333 kadın 167 erkek olmak üzere toplamda 500 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma verileri Toçi vd.’nin (2013) geliştirdikleri ve Türkçeye Çimen, Bayık Temel (2017) tarafından uyarlanan “Sağlık Okuryazarlığı Tanılama Ölçeği”, Walker Sechriot ve Pender (1987) tarafından geliştirilen Türkçeye Esin (1997) tarafından uyarlanan “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği” ve Karagöz ve Ilıman (2019) tarafından geliştirilen “Ebeveynlerde Sağlıklı Yaşam Eğitimi Bilinç Düzeyi Ölçeği” ile hazırlanmış anket formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma verileri toplanmadan önce “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Sosyal ve Beşeri Bilimler etik kurulu 07.09.2021 tarihli E-60263016-050.06.04-72322 sayılı kararına ile” etik kurul izni alınmış ve anket formunda katılımcıların gönüllük esasına göre çalışmaya katıldığını, istedikleri zaman araştırmadan çekilebileceklerini içeren beyana yer verilmiştir. Araştırma sonucunda Covid-19 hastalığı geçirmiş bireylerde sağlık okuryazarlığının, sağlıklı yaşam biçimi düzeyinin, ebebeyinlerde sağlıklı yaşam eğitimi bilinç düzeyinin arttığı saptanmıştır. Ayrıca araştırma sonucunda sağlık okuryazarlık düzeyinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ebebeyinlerde sağlıklı yaşam eğitimi bilinç düzeyi üzerinde pozitif yönlü etkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: