Görüntüleme
7
Aktarma tümceleri, düşünüleni ya da söylenileni içerdikleri alıntılar ile çeşitli biçimlerde aktaran tümcelerdir. Geleneksel dil bilgisinde iç içe birleşik cümle yapısına karşılık gelen bu tümcelerdeki alıntılar, aktarılan tümce; aktarılan tümcenin ana cümle yüklemine bağlanmış şekli de aktarma tümcesidir. Bu çalışma Türkçenin benzer dizilişteki aktarma tümcesi örneklerini tarihî metinlerinde belirlemenin mümkün olduğu ve bu örneklerin sürdürülebilir olduğu iddiasını taşır. Dolayısıyla bu çalışmada aktarma tümcesi kuruluşlarında benzer üyeli dizilimlere dikkat çekilmekte, Türkçenin aktarma tümcesi üretiminde izlediği benzer yapıların gösterilmesi hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda Kutadgu Bilig, Dede Korkut ve Tiryâkî Hasan Paşa Gazavâtnâmesi gibi Türkçenin farklı saha ve dönem metinlerinden sırasıyla iki unsurlu Nesne + Yüklem [NY], üç unsurlu Özne + Yüklem + Nesne [ÖYN] dizilişleri ile bir sınırlamaya gidilerek söz dizim temelinde benzerlik gösteren tümce örnekleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Elbette ki Türkçe aktarma tümcesi üretimi bu iki diziliş ile sınırlı değildir. Ayrıntılı bir inceleme ve detaylandırma hedefiyle çalışma iki farklı diziliş ile sınırlandırılmış, örneklerin belirlenmesinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak bu çalışma, Türkçenin farklı saha ve dönem metinlerindeki eserlerinden belirlenen benzer söz dizimsel özelliklerin ayrıntılı bir incelemesini sunmaktadır.
The reporting clauses convey thoughts or statements in different forms with quotations included. In traditional grammar, these sentences are classified under nested compound sentence structures, and the quotations and metaphrases correspond to the reported clause. The reporting clause is the whole sentence that includes the reported clause combined with the predicate of the main sentence. The present study claims that it is immensely possible to trace the examples of reporting clauses in the same order and comprising a differing number of components through the historical texts in Turkish. It mainly focuses on and aims to point out the similar structures constituting reporting clauses in Turkish. For this purpose, various examples of reporting clauses in two different word order patterns such as object-verb, subject-verb-object are extracted and examined from three widely known historical texts in Turkish: Kutadgu Bilig, Dede Korkut Stories, and The Campaign Narrative of Tiryaki Hasan Pasha. Undoubtedly, the word order of reporting clauses in Turkish is not restricted to these two orders. In order to draw a more vivid depiction of the phenomenon this paper is based on the multiple forms of reporting clauses, yet limits itself to these two word orders. As a result, this study provides a detailed description of word order phenomena of similar structures in the aforementioned sources, which were written in different epochs and fields of Turkish literature. In this sense, this study serves to improve our understanding of the broader range of issues around word order in reporting clauses.
Alan : Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
